جوان ه ز ن ی پ ی ش از برداش ت پ د ید ه ا ی است که ط ی آن بذرها پ ی ش از برداشت محصول، مست ق یم ا ر و ی سنبله گیاه ماادری شاروع باه جوان هز ن ی م یکنن د. ا ی ن پدید ه معمولا در اثر بارند گ ی در مراحل انته ای ی رشد و پ ی ش از برداش ت ، با ه و یژ ه در گنادم ناان رخ م یدها د و باع ث کاه ش عملکرد و ویژگ یهای ک ی ف ی ت نانو ای ی دانه م یشو د. از ا ی نرو ، شناس ای ی ژنو ت ی په ا ی مقاو م به جوانا هز ن ی پا ی ش از برداشات نقش مه م ی در ارتق ا ی ام ن ی ت غذ ای ی و پ ا یدا ر ی تو ل ی د گندم نا ن ا یف ا م یکن د. ا ی ن تحقیق با هد ف ارزیاب ی تنوع ژن ت یکا ی جوانا هز ن ی پا ی ش از برداشت و رابط ه آن با ویژگ یها ی مرتبط با جوا ن هز ن ی و رش د گ یاهچ ه در 189 ژنو ت ی پ گندم در دو ساال ) 1400 و 1401 ( در دانشاهاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا ش د . آزمای ش در مزرعه ب هصور ت طرح آگمن ت و در آزم ا یشها ه ب هصاور ت طارح بلو کهاای کامل تصاد ف ی با چهار تکرار انجام شد. شاخ صهای انداز هگیری شده شامل جوان هزنای پایش از برداشات ، درصاد و سارعت جوانا هز ن ی ،349 ،605 ، بذره ا ی تاز ه و پ سر س شد ه، خواب بذر، طول و وزن خشک گ یاهچ ه و ب ن ی ه بذر بودن د. نت ا ی ج نشان داد که ژنو ت ی پها ای 603 339 و 542 ب هتر تیب حسا ست ر ی ن ژنوتی پهاا نسابت ،258 ،150 ، 320 و 636 )عمدتا با منشاء عراق( ب هترتیب مقاو مت ر ی ن و ژنو ت ی په ا ی 350 به جوان هز ن ی پ ی ش از برداشت بودن د . نتایج تج ز ی ه به مؤلف هه ا ی اص ل ی نشان داد کاه دو مؤلفاه اول 59 درصاد از ت ییارا ت کال را ت بیا ی ن کرد ه و صفا ت درصد و سرعت جوان هزنی بذرهای تازه و درصد و سرعت جوان هزنی بذرهای پ سر س شاده و طاول گیاهچاه، ب یشات ر ی ن سهم را داشتن د . ب ی ن خواب بذر با جوان هز ن ی پ ی ش از برداشت همبستهی منفی و ب ی ن ب ن ی ه باذر باا جوانا هز ن ی پا ی ش از برداشات همبسات ه ی مثبت وجود داش ت. ارتباط بی ن و یژ گ یهای مرتبط با جوان هزنی پیش از برداش ت با س ا ی ر شاخ صهای مربوط به باذر و گیاهچاه، گازینش ژنوتی پهای مناسب و ت وسعه ارقام مقاوم به این پدیده را امکا نپذیر م یسازد. ا ی ن ر و یکر د م یتوان د باعاث افاز ا ی ش کاارای ی برناما ههای ب هنژاد ی و بهبود و یژ گ یه ای مقاومت به جوان هز ن ی پ ی ش از برداشت در گندم نان شو د .

کلمات کلیدی