ساختمان آناتومیکی چشم، نوع غدد اشکی و ترشحات آن در عدم بروز بعضی از آسیب های وارده به چشم می تواند مهم باشد. در این تحقیق از پنج عدد عروس هلندی نر سالم استفاده شد. پس از تشریح نمونه ها و تعیین موقعیت قرار گرفتن غده، با استفاده از روش های معمول آماده سازی بافت مقاطع بافتی تهیه شدو با هماتوکسیلین - ائوزین، پاس، آلسین بلو و تولوئیدین بلو رنگ آمیزی گردیدند. نتایج نشان داد که غدۀ هاردرین درعروس هلندی مثلثی شکل بوده و درسطح شکمی داخلی کرۀ چشم قرار دارد. میانگین طول و عرض آن بترتیب5/4 و 14/3 میلی متر تعیین گردید. در بررسی مقاطع بافتی مشاهده شد که غده از چندین لوب تشکیل شده است که از سطح خارجی توسط کپسول نازکی احاطه شده اند. از کپسول، رشته های ظریفی به نام سپتا به داخل غده کشیده می شود وآن را به لوبول هایی تقسیم می کند. شکل واحد های ترشحی آن از نوع لوله ای آلوئولی مرکب و بافت پوششی دیوارۀ آن از نوع استوانه ای ساده می باشد. ترشحات غدۀ هاردرین با رنگ آمیزی های پاس و آلسین بلو، رنگ آمیزی شد که در نتایج به دلیل وجود موسین های اسیدی در سلول های واحد ترشحی و مجاری، این ساختارها به شدت به رنگ آلسین بلو واکنش مثبت نشان دادند ولی بعلت ناچیز بودن ترکیبات موسینی خنثی، سلول های ترشحی این غده به رنگ آمیزی پاس واکنش ضعیفی را نشان دادند و ترشحات بصورت ارغوانی کم رنگ مشاهده شدند.غدۀ هاردرین عروس هلندی تنها شکل و اندازۀ آن با پرندگان دیگر فرق می کند ولی از لحاظ ساختمان بافت شناسی از جمله شکل واحدهای ترشحی، نوع ترشحات و نوع سلول های ترشحی با سایر پرندگان تقریباٌ مشابه می باشد .در خاتمه مطالعۀ آنزیمی و ایمونوهیستوشیمی غدۀ هاردرین عروس هلندی پیشنهاد می گردد.

کلمات کلیدی