یکی از مهم‌ترین تحولات حقوق حل‌وفصل اختلافات، ظهور روش‌های برخط بوده است. دربارۀ روش‌های برخط حل اختلاف، با توجه به اوصاف خاص آن‌ها به علت وقوع در فضای مجازی، ابهامات و مسائل حقوقی مطرح است. یکی از چالش‌های موجود دربارۀ روش‌های مذکور، نحوۀ اجرای نتیجۀ آن‌ها است، زیرا روش‌های عادی یا سنتی اجرای اسناد نهایی حل اختلاف در این زمینه راهگشا نیستند. با توجه به اهمیت فراوان اجرای اسناد نهایی در اعتبار و مقبولیت هریک از روش‌های حل اختلاف، دکترین حقوقی و فعالان عرصۀ تجارت الکترونیکی، به‌منظور رفع خلأ مذکور، راهکارهایی را پیش‌بینی و اعمال کرده‌اند که نتیجۀ روش‌های برخط حل اختلاف بدون نیاز به مراجعه به مراجع عمومی و دادگاه‌ها و به‌صورت خودکار اجرا شود. با توجه به مراتب فوق، در پژوهش حاضر، راهکارهای اجرای خودکار نتایج برخط حل اختلاف در مباحث ذیل بررسی شده است: «راهکارهای اجرای پولی»، «راهکارهای اجرای نتیجۀ حل اختلاف نام دامنه» و «راهکارهای اجرای خودکار بر اساس فناوری زنجیرۀ بلوکی». در مجموع مقالۀ حاضر به این نتیجه نائل آمده است که حمایت و ترویج روش‌های برخط حل اختلاف و روش‌های اجرای خودکار نتایج طرق مذکور، مهم‌ترین و اساسی‌ترین گام در جهت کاهش حجم کاری محاکم و سایر مراجع قانونی است، زیرا با توسعۀ روش‌های مذکور، لزوم مراجعه به دادگستری و کلیۀ دستگاه‌های دولتی، انتظامی و عمومی برای امور قضایی، اجرایی و امثال آن‌ها در مرحلۀ رسیدگی و اجرا منتفی می‌شود. درعین‌حال، چنین امری بدون حمایت مقنن و تصویب قوانین متناظر میسر نیست و از این حیث به مقنن ایرانی پیشنهاد می‌شود قواعد یکپارچه و جامعی را در این حوزه تنظیم و تصویب کند.

کلمات کلیدی