چکیده مقاله : ارتباط، موضوعی کلیدی در کلاس درس است. ارتباط غیرکلامی نیز از مسایل با اهمیت در زمینه روان‌شناسی تربیتی است. بنابراین بررسی فرآیند و عوامل تشکیل‌دهنده و اثر‌گذار و پیامدهای ارتباط غیرکلامی معلمان موضوع با اهمیتی است. هدف این مقاله بررسی فرآیند و ادراک معلمان از رفتارهای غیرکلامی‌شان در کلاس درس بر اساس نظریه داده بنیاد بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه معلمان زن مقطع متوسطه دوم شهر مشهد که در سال تحصیلی ۱۴۰4-۱۴۰3 مشغول به فعالیت بودند را تشکیل می‌داد که با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته، مورد بررسی قرار گرفتند. پژوهشگران برای دستیابی به کثرت مفاهیم به تجزیه و تحلیل پیشینه نیز پرداختند. تجزیه و تحلیل اطلاعات براساس روش کدگذاری باز، کدگذاری محوری و گزینشی، انجام شد. یافته‌ها نشان داد که عوامل اثرگذار، الگوهای ارتباط غیرکلامی، اشکال ارتباط غیرکلامی، کارکرد ارتباط غیرکلامی، میزان مداخله در ارتباط غیرکلامی، عدم آگاهی معلمان و نحوه مداخله معلمان در گفتار دانش‌آموزان ‌می‌باشد. راهبرد، لزوم برگزاری دوره آموزش رفتارهای غیرکلامی است. پیامدهای ارتباط غیرکلامی از نظر معلمان و هم از نظر دانش آموزان مدنظر است. شرایط مداخله‌گر، شخصیت شناسی معلمان و مخاطب شناسی دانش آموزان و شرایط زمینه‌ای، اهمیت بحث، دو بعد رفتارهای غیرکلامی و روش‌های آموزش رفتارهای غیرکلامی است. نتایج این پژوهش، می‌تواند در تدوین ابزارهای شناسایی رفتارهای غیرکلامی و تدوین پروتکل‌های مداخله‌‌ای به منظور بهبود این پیامدها مفید باشد.

کلمات کلیدی