هدف این نوشتار بررسی شبکۀ عوامل مؤثر بر بحران اوکراین و تعیین جایگاه تحریم علیه روسیه در آن است. ما به‌دنبال پاسخ این پرسش هستیم که تحریم‌های اتحادیۀ اروپا و ایالات ‌متحد علیه روسیه چه جایگاهی در شبکۀ متغیرهای مؤثر بر فرایند بحران اوکراین داشته است؟ فرضیۀ پژوهش این است که کاربست تحریم به‌عنوان متغیر خطرپذیر (دووجهی) در شبکۀ عوامل مؤثر بر بحران اوکراین با تقویت شریک‌های جدید اقتصادی و سیاسی روسیه سبب ادامۀ بحران شده است. مدل جامع مدیریت بحران مایکل برچر به‌دلیل تأکید بر تأثیر شبکۀ متغیرها بر روند بحران، به‌عنوان پایۀ نظری انتخاب شده است. برای پاسخ به پرسش نوشتار از روش تحلیل آثار متقاطع استفاده می‌کنیم که تأثیر متقابل شبکۀ متغیرها را بررسی و جایگاه هر متغیر را براساس ارتباط با شبکۀ متغیرها مشخص می‌کند. ابزار پژوهش، پرسشنامه و نظر کارشناسان حوزۀ روسیه در مورد عوامل مؤثر بر بحران اوکراین است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که بحران خروجی ندارد. این مسئله مشخص می‌کند که از میان مراحل چهارگانه برچر، بحران همچنان در حال ادامه (اوج­‌گرفتن) است. رویارویی روسیه و آمریکا به همراه استفاده از انرژی شیل و بسته‌شدن ذخایر ارزی روسیه مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار شناسایی شده‌اند که مشخص می‌کند از سوی دوطرف بحران، عاملی برای ادامۀ بحران وجود دارد. همچنین نتیجۀ نهایی نشان می‌دهد که تحریم‌ها در شبکۀ عوامل مؤثر بر بحران اوکراین تأثیری دوگانه داشته و ادامۀ آن ممکن است سبب افزایش بحران شود.

کلمات کلیدی