مورخان تاریخ ادبیات سنّتی وقتی دربارۀ زبان و ادبیات فارسی در هند سخن می گویند،با دقت و جزئیات به کانون های ادببی و تفاوت و شباهت آنها در شبه قاره توجه نکرده اند و اغلب به صورت کلی به موضوع کانون های ادببی پرداخته اند. بر همین اساس، این مقاله با تمرکز بر متغیر«کانون ادبی»بنا دارد به تعیین و تعریف کانون های ادبی شبه قاره در قرن دهم هجری که شاعران و نویسندگان ایرانی در تأسیس و گسترش آنها نقش اساسی و تأثیرگذار داشته اند، بپبردازد. با بررسی تذکره های فارسی و نیزمنابع دست اول تاریخی،به این نتیجه رسیدیم که در بازۀ زمانی مذکور، دست کم چهار کانون ادبی در شبه قاره هند،قابل تشبخیص است: کانون ادبی احمدنِگَر، کانون ادبی بیجاپور،کانون ادبی گُلکَنده و کانون ادبی آگره. ما همچنین مشخص کردیم که ادیبان مهاجر از کدام شهرهای ایران به این کانونها مهاجرت کرده اند و در هر کانون ادب یبه چه جایگاه و منزلتی دست یافته اند و نیز تصویری عمومی از اوضاع هر کانون ارائه داده ایم. همچنین کانونهای یادشده بایکدیگر مقایسبه شده اند.

کلمات کلیدی