این تحقیق به بررسی استعاره‌های بکاررفته در متون خبری دیجیتال فارسی زبان برای مفهوم‌سازی هوش مصنوعی پرداخت. پیکره‌ای کوچک از متون خبری منتشرشده در سه رسانه‌ی طی ده سال گذشته ساخته شد. منابع و متون پیکره بر اساس تناسب با اهداف تحقیق و معیار محبوبیت انتخاب شد. سپس با رویه‌ی شناسایی استعاره، استعاره‌های هوش مصنوعی، استخراج و بر اساس نظریه‌ی گسترش‌یافته‌ی استعاره‌ی مفهومی از نظر مبداء استعاری، عوامل بافتی و فرآیندهای شناختی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. تحلیل کمی با استفاده از آمار توصیفی نیز انجام شد. نتایج، کشف فرآیندهای شناختی دخیل در شکل‌گیری استعاره شامل انقباض و انقیاد مفهومی، مجاز و تلفیق در سطوح مختلف طرحوارگی بود. همچنین، نقش پویای تعامل عوامل بافتی و فرآیندهای شناختی برجسته شد. دستاورد مهم دیگر، پیشنهاد فرضیه‌ی درهم‌تنیدگی بافتی-شناختی برای تبیین تعامل پویای عوامل بافتی و فرآیندهای شناختی در پیدایش استعاره‌های مفهومی بود. بررسی بیشتر این فرضیه باتوجه به حجم کم نمونه و ماهیت کیفی این تحقیق، تکرار تحقیق با نمونه‌ی بزرگتر و رویکرد کمی به تحقیقات آتی پیشنهاد گردید. پیشنهاد توجه به عوامل بافتی و مفهوم‌سازی در کاربرد زبان برای حوزه‌های سیاست‌گذاری علم و فناوری، خبرنگاری و نگارش متون فنی پیشنهاد گردید.

کلمات کلیدی