مقدمه: دیابت نوع دو و چاقی با کاهش عملکرد عروق و ایجاد اختلال در نعوظ موجب نقص عملکرد جنسی در مردان می‌شود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر مستقل و تعاملی 12 هفته تمرین ورزشی و مکمل سازی زعفران بر مقادیر سرمی نیتریک اکساید و عملکرد نعوظ در مردان چاق مبتلابه دیابت نوع دو بود. روش‌ کار: در این پژوهش نیمه تجربی تعداد 60 مرد چاق مبتلا به دیابت نوع دو به شکل تصادفی در چهار گروه 15 نفره 1) تمرین 2) زعفران 3) تمرین + زعفران 4) کنترل قرار گرفتند. آزمودنی‌های گروه اول و سوم به مدت 12 هفته به اجرای پروتکل تمرین ورزشی (مقاومتی+ هوازی) پرداختند. همچنین آزمودنی‌های گروه دوم و سوم روزانه یک عدد قرص 100 میلی‌گرمی زعفران و گروه اول به همین مقدار دارونما دریافت کردند. نمونه‌ی خونی و پرسش‌نامه‌ی مربوطه در دو مرحله‌ی پیش و پس‌آزمون جهت سنجش مقادیر بیوشیمیایی و عملکرد نعوظ جمع‌آوری شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌ تی همبسته، آنالیز واریانس یک‌طرفه و آزمون تعقیبی توکی در سطح معناداری کمتر از 05/0 تجزیه‌وتحلیل شد. نتایج: تحلیل آماری نشان داد پس از 12 هفته مداخله در سه گروه تمرین، زعفران و تمرین+زعفران مقادیر سرمی نیتریک اکساید (به ترتیب 001/0p<، 018/0p=، 001/0p<) و نمره عملکرد نعوظ (به ترتیب 001/0p<، 003/0p=، 001/0p<) به‌طور معناداری افزایش داشته است. علاوه بر این، اخلاف معناداری بین تغییرات مقادیر سرمی نیتریک اکساید و نمره عملکرد نعوظ بین گروه تمرین+زعفران با گروه تمرین و زعفران مشاهده شد (05/0≥P). همچنین بین تغییرات مقادیر نیتریک اکساید سرمی و نمره عملکرد نعوظ در گروه‌های مداخله همبستگی مثبتی مشاهده شد (042/0p= ،28/0r =). نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد تعامل تمرین ورزشی (مقاومتی+ هوازی) و مکمل سازی زعفران منجر به هم‌افزایی و ارتقاء عملکرد جنسی در مقایسه با اجرای تمرین ورزشی و مصرف زعفران به‌تنهایی در مردان چاق مبتلا به دیابت نوع دو می‌شود.

کلمات کلیدی