شاهنشاهی هخامنشی (550-330پ.م) با نظام سیاسی و اداری متمرکز، قلمرو و سرزمین‌های وسیعی را از رود سند تا رود نیل شامل می‌شد. این مناطق وسیع به ساتراپی/خشثرپاون‌های مختلف تقسیم شده بود و تحت حکومت مرکزی اداره می‌شد. یکی از این ایالت‌ها سرزمین کادوسیه در جنوب غربی دریای کاسپی بود. این منطقه به جهت موقعیت ژئوپلیتیک، جنگل‌های انبوه و راه‌های صعب‌العبور، نقش و جایگاه ویژه‌ای در تحولات سیاسی دورة هخامنشیان داشت. کادوسیان‌ به دلیل مهارت‌های رزمی در مناطق سنگلاخ و مهارت خاص در استفاده از کمان برخوردار بودند. کادوسیان با توجه به مهارت‌ها و موقعیت زیستگاه خود می‌توانستند در دوران بحران و فترت سیاسی با شورش و یا عدم حمایت از شاهنشاهان هخامنشی، برای آنان دردسرآفرین باشند؛ چنانکه کتسیاس از شورش کادوسیان و عدم موفقیت هخامنشیان در سرکوب آنان خبر می‌دهد. پیرو اظهارات کتسیاس و بعضی از مورخان باستان، برخی از پژوهشگران در وابستگی کادوسیان به هخامنشیان تردید کرده‌اند. به‌رغم اهمیت کادوسیان در تاریخ هخامنشیان تاکنون در خصوص مسئلة استقلال یا عدم استقلال کادوسیان تحقیق مستقلی انجام نشده است. این پژوهش با استفاده از منابع کهن یونانی، کتیبه‌های شاهان هخامنشی، داده‌های باستان‌شناختی و با تکیه بر موقعیت جغرافیایی سرزمین کادوسیه و با استفاده از شیوه پژوهش‌های تاریخی، به مسئله استقلال یا وابستگی کادوسیان به شاهنشاهی هخامنشیان می‌پردازد. با بررسی و تجزیه تحلیل منابع فوق به نظر می‌رسد کادوسیان نه‌تنها مستقل نبوده‌اند، بلکه در بسیاری مواقع چون سایر اقوام تحت سلطه هخامنشیان با آنان همکاری می‌کرده‌اند و حتی ستون اصلی سواره‌نظام و پیاده‌نظام ارتش هخامنشی را تشکیل می‌داده‌اند.

کلمات کلیدی