آویشن شیرازی با نام علمی (Zataria multiflora Bioss.) گونه­ای دارویی است که از پراکندگی محدود در جهان برخوردار می­باشد. با توجه به شرایط سخت رشدی و تولید آن در شکاف و دامنه­های سنگلاخی به نظر می­رسد گیاهی متحمل و انعطاف پذیر به شرایط سخت و پرتنش از جمله تنش خشکی باشد. از آنجا که بحران آب در ایران بسیار جدی است و تهدید کننده بسیاری از گیاهان زراعی است، لذا در این شرایط کاشت آویشن شیرازی به عنوان یک گیاه دارویی اقتصادی و چندساله که در معرض آسیب برداشت بی­رویه نیز قرار دارد می­تواند راهکاری امیدبخش باشد. در این ارتباط آزمایشی برای بررسی اثر آبیاری و کود دامی بر رشد و عملکرد این گیاه در مزرعه دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1400 انجام شد. سطوح مختلف کود دامی شامل 41 ، 52 ، 62 و شاهد بدون کود (تن در هکتار) و همچنین سطوح آبیاری شامل 2100، 3000 و 3900 متر مکعب در هکتار بودند، یافته­های تجزیه آماری نشان دهنده تاثیر بسیار زیاد آبیاری بر روی صفات مورفولوژیکی این گیاه بودند، با کاهش حجم آبیاری شاخص سطح برگ (47%)، ارتفاع ساقه و بوته (26%)، قطر بزرگ و کوچک، تعداد شاخه جانبی، وزن (بوته، برگ، ساقه و گل) و همچنین عملکرد کل (41%) کاهش پیدا کرد، کود دامی نیز روی صفات قطر بزرگ پایین بوته و وزن گل تاثیر گذار بود و با افزایش کود افزایش یافت، بر اساس نتایج کلی حجم آبیاری پایین باعث ایجاد محدودیت، عقب­ماندگی، کاهش رشد و در نهایت کاهش وزن خشک می­شود، لذا حجم­های بالاتر آبیاری برای کاهش اثرات ناشی از این مورد توصیه می­شود.

کلمات کلیدی