مروزه گردشگری روستایی نقش مهمی در توسعه اجتماعی - اقتصادی روستایی ایفا می‌نماید. این نقش دگرگونی و تغییرات ساختاری بسیاری از روستاها را به همراه داشته است که می‌توان از آن با عنوان یکی از علل بازساخت روستایی یاد کرد. مطالعه حاضر به دنبال واکاوی نقش گردشگری در بازساخت نواحی روستایی و ابعاد و پیامدهای آن در روستاهای گردشگرپذیر شهرستان طرقبه - شاندیز است. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش اجرا، توصیفی - تحلیلی است. در این مطالعه باتوجه‌به هدف تحقیق، ابتدا روستاهای گردشگرپذیر شناسایی و از میان آن‌ها 14 روستا انتخاب و سپس با استفاده از فرمول کوکران با خطای 06/0 درصد 277 خانوار به‌عنوان حجم نمونه تعیین و به روش نمونه‌گیری ساده غیرتصادفی موردمطالعه قرار گرفتند. یافته‌های به‌دست‌آمده از تحلیل داده‌ها در راستای سنجش تأثیر توسعه گردشگری بر بازساخت روستاهای موردمطالعه در مدل معادلات ساختاری نشان می‌دهد که میزان رشد و توسعه گردشگری بر تمامی مؤلفه‌های موردمطالعه به‌غیراز دو مؤلفه بازساخت اندیشه زیست‌محیطی و بازساخت سیستم کشاورزی، اثر مثبت معنی‌دار دارد و بر مؤلفه بازساخت آثار زیست‌محیطی نیز اثر منفی معنی‌دار دارد. نتایج آزمون همبستگی بیانگر وجود رابطه معنی‌دار و مستقیم بین متغیر توسعه گردشگری و آثار آن بر بازساخت نواحی روستایی است. به‌طوری‌که افزایش هر یک به تشدید بازساخت و پیامدهای آن می‌انجامد. همچنین رشد و توسعه گردشگری بیشترین تأثیر را بر دگرگونی وضعیت ارتباطی از بعد کالبدی دارد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده بهبود توسعه گردشگری برنامه‌ریزی‌شده می‌تواند تا حد زیادی زمینه بازساخت مطلوب و مفید نواحی روستایی را فراهم نموده و از آثار منفی گردشگری بر این اکوسیستم‌ها بکاهد. به‌گونه‌ای که بازساخت مطلوب خود سبب تحول فضایی- کارکردی روستاها و بازخورد مثبت برای ساکنین گردد.

کلمات کلیدی