دهه‌های اخیر، فرایند بازگشت مهاجران روستایی به سکونتگاه‌های مبدأ خود را می‌توان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین جریان‌های تحرک جمعیتی قلمداد نمود که ناشی از روندهای کلی تغییر شرایط زندگی و بهبود نسبی آن در روستاها نسبت به گذشته و کم‌رنگ شدن علت اولیه مهاجرت یا کاهش مزایای زندگی در شهر به‌عنوان مقصد، است. با توجه به لزوم اهمیت تحلیل چنین جریان‌هایی در گستره منطقه‌ای و در حیطه روابط شهر و روستا، مقالـه حاضـر، به دنبال بررسی عوامل مؤثر بر میزان تمایل مهاجرین روستایی نسبت به مهاجرت بازگشتی در شهرستان خرم‏آباد است. پژوهش کاربردی، از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی و جامعه آماری شامل تمامی مهاجرانی روستایی است که طی سال‏های 1385- 1395 به روستاهای خود بازگشته‌اند، (N=24160). ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته‌ای است که روایی و پایایی شکلی و محتوایی آن با استفاده از نظرسنجی از متخصصان حوزه‌های اقتصاد و توسعه روستایی و آزمون آلفای کرونباخ تأییدشده است. نتـایج به‌دست‌آمده، نشان‌دهنده وجـود ارتبـاط مثبـت و معنـادار بـین متغیرهـای بعد خانوار، نسبت قوم‌وخویشان ساکن در روستا، میزان زمین و دارایی روستایی و هزینه و وجــود رابطه منفــی و معنــادار بــین محله سکونت شخص مهاجر، درآمد و پس‌انداز در شهر با میزان انگیزه برای بازگشتی به روستا است. همچنین نتایج آزمون t مستقل نشان داد که تفاوت معناداری در میزان تمایل به مهاجرت بازگشتی در بین گروه‏ افراد مالک و غیر مالک زمین در روستا، افراد داری شغل موقت و دائم در شهر و کسانی که دارای زمین کشاورزی و افرادی که تنها صاحب زمین مسکونی در روستا هستند، وجود دارد.

کلمات کلیدی