امروزه با رشد جمعیت، تشدید تغییرات اقلیمی و گسترش تنش‌های منطقه‌ای، امنیت آب به یکی از چالش‌های راهبردی برای تحقق توسعه پایدار، به‌ویژه در کشورهایی که با بحران کم‌آبی روبرو هستند، بدل شده ­است. کلان شهر مشهد، به دلیل جمعیت ساکن و میزبانی از حدود ۲۰ میلیون زائر، سالانه با تنگنای جدی آبی مواجه است و امنیت آب آن وابستگی شدیدی به منابع فرامرزی، به ویژه حوضه آبریز هریرود و سد دوستی دارد که ۶۰ درصد آب شرب این شهر را تأمین می‌کند. این پژوهش با هدف ارزیابی امنیت آب کلان شهر مشهد، به تحلیل تأثیرات دوگانه «تغییر اقلیم» و «سیاست‌های هیدروپلیتیکی» بالادست (کشور افغانستان) نسبت به کشور پایین دست (کشور ایران) می‌پردازد. برای این منظور، با رویکردی ترکیبی، از تحلیل از داده ­های CRU برای سنجش روند بارش، دما، تبخیر و شاخص خشکسالی SPEI و از تحلیل اسنادی و ژئوپلیتیکی به منظور بررسی سیاست‌های آبی بالادست استفاده شده است. یافته‌های اقلیمی نشان‌دهنده کاهش میانگین 12/3 میلی‌متر در بارش هر دهه، افزایش بیش از دو درجه‌ای میانگین دما و افزایش فراوانی و شدت خشکسالی‌ها است. در بُعد مناسبات هیدروپلیتیک، افغانستان با اتخاذ سیاست امنیتی‌سازی آب، پروژه‌های سدسازی متعددی را برای کنترل و بهره‌برداری حداکثری از منابع آبی خود دنبال می­ کند. این اقدامات که با فقدان چارچوب قانونی دوجانبه در حوضه هریرود همراه است، منجر به کاهش شدید جریان ورودی به سد دوستی شده ­است. نتایج نشان می‌دهد که امنیت آب مشهد به طور مستقیم تحت تأثیر هم‌زمان این دو عامل قرارگرفته و برای افزایش تاب‌آوری، نیازمند راهبردهای مدیریتی یکپارچه شامل تقویت دیپلماسی آب، تنوع‌بخشی به منابع (بازچرخانی و آب‌شیرین‌کن) و ارتقای بهره‌وری مصرف است

کلمات کلیدی