عین‌القضات همدانی از بزرگ‌ترین عارفان و متفکران سدۀ ششم هجری است که اندیشه‌های ژرف و بدیع او، عرفان و تصوّف اسلامی را بیش‌ازپیش بارور کرده است. بی‌تردید جستجو در منابع آثار و نوشته‌های او، سرچشمه‌ها و بن‌مایه‌های فکری و اندیشگانی او را به ما نشان می‌دهد. این مقاله بر آن است تا با پژوهش در منابع و مآخذ اندیشه‌های قاضی همدانی، سرچشمه‌های تفکرات ژرف و عمیق او را تا حد امکان نشان دهد. نتایج پژوهش نشان‌دهندۀ آن است که منابع عین‌القضات فراتر از آثار برادران غزالی و ابوطالب مکی است. این منابع را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: 1. منابعی که عین‌القضات در آثار خود به آن‌ها اشاره کرده است؛ مانند آثار ابوحامد غزالی، قوت القلوب مکی، رسالۀ اضحویه و سخنان و آثار حلاّج و سهل تستری. 2. منابعی که قاضی به آن‌ها اشاره‌ای نکرده است اما از آن‌ها تأثیر گرفته است که عبارتند از تعرّف کلابادی، تهذیب الاسرار خرگوشی، حقائق التفسیر سلمی، شرح التعرّف مستملی بخاری، و رسالۀ قشیریه ابوالقاسم قشیری.

کلمات کلیدی