جمعیت گوسفند و بز ایران به ترتیب معادل 8 / 4 و 1 / 3 درصد کل جمعیت گوسفند و بز جهان است. معادل 57 % جمعیت واحد دامی ایران متعلق به گوسفند و بز میباشد. رشد جمعیت گوسفند و بز دنیا در 4 دهه گذشته به ترتیب 1 / 0 و 1 / 3% گزارش شده است. این ضرایب برای گوسفند و بز ایران 83 / 1 و 3 / 1 درصد در حالی محاسبه گردیده که جمعیت این گروه از نشخوارکنندگان در کشور از سال 1375 تاکنون علیرغم افزایش جمعیت انسانی و سرانه مصرف تولیدات دامی بدون تغییر باقی مانده و حتی در مواردی کاهش هم داشته است. دلیل عمده بروز این وضعیت وابستگی زیاد این نشخوارکنندگان کوچک به مراتع میباشد. در ایران 85 میلیون هکتار مرتع با کیفیتهای بشدت متفاوت مورد استفاده 83 میلیون واحد دامی قرار میگیرد که 2 / 2 برابر بیشتر از ظرفیت مجاز اس ت. چنین وضعیتی نشانگر ناپایداری کشور در زمینه پرورش دامهای وابسته به مرتع و آینده آنها و خود مراتع است. بدون شک اگر این شرایط و روندها مورد تجزیه و تحلیل واقع بینانه قرار نگیرد و سیاس تهای اصولی حفظ و احیاء مراتع اتخاذ نشود، در آینده مراتع بیشتر تخریب خواهد شد و تغییرات شدید و نامطلوب در عرصه نوع دام چرا کننده، پرورش دهندگان آنها، ترکیب و نوع گیاهان مرتعی بروز خواهد کرد. علیرغم این واقعیات تولیدات دامی با منشاء گوسفند و بز در ایران براساس معیارهای تولیدات دامی زیستی کاملاً ارگانیک است و جزء اولین بخشهایی از کشاورزی کشور خواهد بود که با استانداردهای جهانی سازگار خواهد شد و محصولات این گروه از دامها به راحتی گواهیهای لازم را حتی برای عرضه این محصولات در بازارهای جهانی به دست خواهد آورد. خوشبختانه علوفه مورد استفاده دامهای چراکننده کشور بدون مصرف هیچگونه نهاده شیمیایی و مصنوعی و انرژی خارجی در شرایطی کاملاً طبیعی تولید میشود. گوسفند و بز ایران علاوه بر حرکت آزادانه و استفاده از علوفه طبیعی، فرصت بروز رفتارهای طبیعی را در دامن طبیعت دارد. در مدیریت و پرورش گوسفند و بز کشور از کمترین مواد ناسازگار با طبیعت چ ون افزودنیهای مصنوعی یا داروهای خاص استفاده میشود. عملآوری و عرضه تولیدات گوسفند و بز در کشور به طور سنتی با مصرف کمترین نهادهها و مواد خطرآفرین انجام میگیرد. در عین حال علیرغم این جایگاه مهم و نقش تولیدات ارگانیک در سلامت مردم و جامعه و بازارهای هدف متأسفانه هنوز استانداردهای ملی و مورد توافق متداول نشده یا مورد حمایت و کاربرد مورد انتظار قرار نگرفته است. در حالی که در سطح جهانی، منطقه و حتی کشورهای همتراز سالها است که به پدیده کشاورزی و محصولات دامی ارگانیک توجه درخور شده و بدون شک با بازدههای فراوان اجتماعی و اقتصادی همراه بوده است. در ایران قسم تهای زیادی از زیر بخش کشاورزی جزء تولیدات ارگانیک فراموش شده هستند و نیازمند توجه و اقدام آحاد دست اندرکاران در بخ شها، سازمانها و نهادهای مختلف اعم از دولتی و خصوصی میباشد. این توجه در زیر بخش پرورش گوسفند و بز کشور به دلیل برخورداری از پتانسیل بالا در عرضه تولیدات ارگانیک با دامنه مصرف وسیع از اهمیت ویژه برخوردار است.

کلمات کلیدی