به منظور بررسی تاثیر کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست تولیدی بر گیاه اسفرزه این تحقیق با چهار نسبت کمپوست به خاک (MC10،MC20 ، MC30 و MC50)، ورمی کمپوست به خاک (MCW10، MCW20، MCW30 و MCW50‌) و خاک شاهد (C) در شرایط گلخانه انجام شد. مقایسه تیمارهای MC20 و MCW20 با شاهد به ترتیب%7 و %23.5 افزایش در ارتفاع گیاه را نشان دادند. طول سنبله تیمار MCW20 نسبت به MC20 معادل %33 افزایش داشت. بیشترین تعداد سنبله در بوته در تیمار MCW20 مشاهده شد که نسبت به شاهد معادل %23.5 افزایش داشت. بیشترین وزن دانه در سنبله در تیمار MCW20 و کمترین آن در MCW50 مشاهده شد و به ترتیب در مقایسه با شاهد %20 افزایش و %16.8 کاهش معنی داری داشتند. تعداد دانه در سنبله تیمارهای MCW20 و MCW50 نسبت به شاهد به ترتیب %14 افزایش و %16 کاهش معنی داری داشتند. وزن دانه در بوته تیمار MCW20 در مقایسه با MC20 معادل %37.8 افزایش و هر کدام نسبت به شاهد به ترتیب %48.5 و %7.7 افزایش داشتند. وزن کاه و کلش در بوته تیمارهای MCW30 و MCW20 حداکثر شد. وزن 1000 دانه تیمار MCW20 در مقایسه با سایر تیمارها و شاهد (%29.3‌) افزایش معنی داری داشت. نسبت وزن دانه به وزن کاه و کلش که بیانگر تاثیر تیمارهای آزمایشی بر تولید دانه یا کاه و کلش بیشتر می باشد، ورمی کمپوست (MCW20) نسبت به کمپوست زباله شهری (MC20) با 39.4 درصد و شاهد با %24 افزایش دانه بیشتر در مقایسه با کاه و کلش برتری داشت. مناسب ترین مخلوط کمپوست زباله شهری با خاک جهت تهیه ورمی کمپوست در نسبت 20.80 مشاهده شد که در اکثر مولفه های اندازه گیری شده برتری خود را نسبت به سایر تیمارهای آزمایشی آشکار نموده است.

کلمات کلیدی