به منظور بررسی و مقایسه ترکیب های مختلف کشت مخلوط زنیان و شنبلیله تحت تاثیر سطوح مختلف کود دامی، آزمایشی در سال زراعی 1384 در منطقه مشهد به اجرا در آمد. آزمایش به صورت کرتهای خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل چهار سطح کود دامی(15، 20، 25و30 تن در هکتار) به عنوان فاکتور اصلی وآرایشهای مختلف کشت مخلوط دو گیاه زنیان و شنبلیله در پنج سطح (A : کشت خالص زنیان،B : کشت خالص شنبلیله، C : کشت مخلوط تک ردیفی D : کشت مخلوط دو ردیفی و E : کشت مخلوط سه ردیفی زنیان و شنبلیله) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که ترکیبهای مختلف کشت بر ارتفاع بوته، انشعاب اولیه ، تعداد غلاف در بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چترک و وزن هزار دانه تاثیر معنی داری نداشت، ولی انشعاب ثانویه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، در زنیان و شنبلیله و وزن خشک تک بوته و شاخص برداشت در زنیان تحت تاثیر آرایش کاشت قرار گرفت. در بین تیمارهای کشت مخلوط، مخلوط تک ردیفی در مقایسه با مخلوط‌های دو ردیفی و سه ردیفی از نظر عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک برتر بود. بیشترین تعداد انشعاب ثانویه در زنیان و شنبلیله به ترتیب در کشت مخلوط تک ردیفی و کشت خالص بدست آمد. شاخص برداشت و وزن خشک تک بوته زنیان در کلیه تیمارهای کشت مخلوط بیشتر از کشت خالص بود. تاثیر کود دامی تنها بر تعداد دانه در غلاف شنبلیله و تعداد چترک در چتر، درصد و عملکرد اسانس زنیان معنی دار بود. بیشترین تعداد دانه در غلاف و تعداد چترک در چتر به ترتیب در سطوح 30 و 15 تن کود در هکتار حاصل شد. درصد و عملکرد اسانس در سطوح بالای کود (25 و 30 تن در هکتار) در کشت مخلوط در مقایسه با کشت خالص بیشتر بود. ارزیابی نسبت برابری زمین نشان داد که بیشترین نسبت برابری زمین (47/1) مربوط به تیمار کشت مخلوط تک ردیفی و کمترین آن (28/1) مربوط به تیمار کشت مخلوط دو ردیفی بود.

کلمات کلیدی