بخش قابل ملاحظه ای از مصارف آب کشور، به خصوص در بخش شرب، از منابع آب زیرزمینی تأمین می گردد. در بسیاری از موارد آلودگی آب های زیرزمینی، بعد از آلوده شدن چاه های آب شرب و در زمانی تشخیص داده می شود که رفع آلودگی آبخوان تقریباً غیر ممکن می گردد. بنابراین، حفاظت کیفی منابع آب از اهمیت زیادی برخوردار است .یکی از راه های مناسب برای جلوگیری از آلودگی آب های زیرزمینی، شناسایی مناطق آسیب پذیر آبخوان به آلودگی و مدیریت بهره برداری از منابع آب وکاربری اراضی است. در این مقاله نقشه پهنه بندی آسیب پذیری آبخوان دشت امامزاده جعفر گچساران واقع در ناحیه گرمسیری و خشک جنوب استان کهگیلویه و بویراحمد به کمک مدل DRASTIC و سامانه ی اطلاعات جغرافیایی(GIS) ارزیابی شده است. در این روش، هفت عامل هیدروژئولوژیک مؤثّر بر آسیب پذیری آبخوان شامل عمق سطح ایستابی (D)، تغذیه خالص (R)، محیط آبخوان (A)، محیط خاک (S)، توپوگرافی (T)، محیط غیراشباع (I) و هدایت هیدرولیکی (C) مورد بررسی قرار گرفته و نتایج تحلیل حساسیت به روش حذف پارامتر نشان می دهد که مهمترین پارامتر تاثیر گذار بر شاخص آسیب پذیری محیط غیراشباع آبخوان می باشد. براساس نتایج حاصل، 2/4، 2/56 و 0/37 درصد از سفره مورد مطالعه به ترتیب دارای آسیب پذیری بالا، متوسط و کم بوده و آسیب پذیری 6/2 درصد از منطقه قابل اغماض می باشد. منطقه ی با آسیب پذیری بالا در بالادست جریان آب های زیرزمینی منطقه قرار داشته و در صورت ورود آلودگی به این بخش از آبخوان، احتمال پخش آن در کل آبخوان وجود دارد. از اینرو، با توجه به تاثیر زیانبار آلودگی بر کیفیت آب های زیرزمینی، ضمن جلوگیری از فعالیت های صنعتی و کشاورزی آلوده کننده در منطقه ی با آسیب پذیری بالا، بمنظور حفاظت کیفی منابع آب زیرزمینی نسبت به دامنه وسیعی از آلاینده های بالقوه بایستی الگوی مدیریتی مناسبی در راستای بهره برداری بهینه از منابع آب زیرزمینی و کاربری اراضی منطقه اتخاذ گردد.

کلمات کلیدی