رابطه همزیستی بین مورچه‌ ها و شته‌ ها بدلیل تأثیر مورچه‌ها بر دشمنان طبیعی شته‌ها و در نتیجه کاهش اثر شکارگرها و انگل‌ها و عوامل میکروبی از جمله قارچ‌ها روی شته ها، در کنترل بیولوژیک این آفات تأثیر به سزایی دارد. شناسایی گونه‌ های مورچه‌ های همزیست با شته‌ ها و طیفی از زیستگاه‌ های آن ‌ها می تواند منجر به درک بهتری از روند کنترل بیولوژیک شته ‌ها گردد. طی انجام این مطالعه، از بهمن 92 تا بهمن 93 در بخش‌هایی از فضای سبز شهری مشهد نمونه برداری های آماری انجام شد. علی رغم مشاهده انواع متعددی از زنبور های پارازیتویید و کفشدوزک های شکارگر در ایستگاه های نمونه برداری، که از مهمترین دشمنان طبیعی شته ها به شمار می آیند، وجود مورچه ها یکی از عوامل اصلی حفظ جمعیت بالای شته ها در این مطالعه در نظر گرفته شد. بدین منظور مورچه‌هایی که در حال فعالیت بین کلنی شته‌های Cinara pini و palaestinesis C. روی درختان کاج Turra Pinus mugo بودند به همراه قسمتی از شاخه‌های درخت میزبان جدا شدند و جهت شناسایی به آزمایشگاه تحقیقاتی حشره‌ شناسی منتقل شدند. در مجموع 11 گونه مورچه متعلق به 8 جنس و 3 زیر خانواده به شرح زیر جمع ‌آوری و شناسایی شدند که از این بین دو گونه که با علامت ستاره مشخص شده‌اند، برای فون خراسان رضوی جدید می باشند. Crematogaster subdentata Mayr, 1877, Cardiocondyla shalbergi Forel, 1913*, Pheidole pallidula Nylander, 1849, Tapinoma erraticum Latreille, 1798, Lepisiota nigra Dalla Torre, 1893, Lasius paralienus Seifert, 1992*, Lasius alienus Foerster, 1850, Formica cunicularia Latreille, 1798, Cataglyphis aenescens Nylander, 1849, Cataglyphis nodus Brulle, 1833, Cataglyphis emeryi Karavaiev, 1911 نتایج حاضر، اولین یافته ‌ها در خصوص رابطه همزیستی میان مورچه ‌ها و شته‌های اختصاصی درختان کاج P.mugo که از عوامل مهم فضای سبز شهری می باشند و اولین گزارش مشاهده همزیستی مورچه های C.sahlbergiو C.emeryiبا شته ها در ایران، به شمار می‌آید. مورچه‌ها و شته های جمع‌ آوری شده به ترتیب توسط دکترNihat Aktac از کشور ترکیه و دکتر Susan Halbertاز کشور آمریکا شناسایی و تایید شدند، که در کلکسیون حشرات گروه گیاه پزشکی دانشگاه فردوسی مشهد نگهداری می‌ شوند.

کلمات کلیدی