در این مطالعه، همزیستی میکوریزی گیاه دارویی و مرتعی آویشن مورد بررسی قرار گرفته است. در این بررسی رنگ¬بری بافت ریشه بدون استفاده از ترکیبات شیمیایی صورت گرفت و رنگ‌آمیزی ساختارهای اختصاصی قارچی توسط رنگ‌های کاتن¬بلو و تریپان¬بلو در اسید لاکتیک انجام شد. نوع رابطه همزیستی از نوع وزیکولار- آربوسکولار- میکوریزا (VAM) تشخیص داده شد. نتایج جداسازی و شناسایی اسپورهای میکوریزی 4 گونه غالب آویشن متعلق به 4 ایستگاه در فصل بهار از استان¬های خراسان رضوی و شمالی نشان داد که بیشترین میانگین جمعیت اسپور با میانگین 6.8 اسپور در یک گرم خاک و (F%) 39.53 درصد متعلق به ریزوسفر transcaucasicus T. و کمترین آن با میانگین 1.8 اسپور در یک گرم خاک و (F%) 10.46 درصد متعلق به ریزوسفر T. kotschyanus می¬باشد. حداکثر تنوع و غنای میکوریزی در ریزوسفر T. trautvetteri و حداقل آن در ریزوسفر transcaucasicus T. مشاهده گردید. بیشترین یکنواختی در ریزوسفر T. kotschyanus و کمترین در ریزوسفر T. transcaucasicus ارزیابی گردید. روابط بین گونه¬های میزبان و صفات فیزیکی و شیمیایی ریزوسفر خاک نظیر: C %،P %، Caco3%، pH، EC، Clay، Silt، مورد تجزیه و تحلیل مولفه¬های اصلی (PCA) قرار گرفت. در این مطالعه، 6 گونه قارچ میکوریزا در ریزوسفر 4 گونه آویشن شناسایی شد که 5 گونه به جنسGlomus و یک گونه به جنس غالب Acaulospora تعلق دارد. دو گونه G. hoi و G. arborense برای نخستین بار از فلور قارچی ایران گزارش می¬گردد.

کلمات کلیدی