پژوهش حاضر در راستای مطالعات سند راهبردی شهر هوشمند مشهد به مطالعۀ تطبیقی سه شهر هوشمند آمستردام، بارسلون و نیویورک پرداخته است. بدین منظور این سه شهر در ابعاد ویژگی¬های عمومی، شرایط اقتصادی، متولیان شهر هوشمند و کانون توجه شهر هوشمند مورد مطالعه قرار گرفتند. در بعد ویژگی¬های عمومی، شاخص¬های وسعت، جمعیت، مهاجرپذیری، تفاوت قومیت‌ها، پتانسیل¬های توریستی، وضعیت جغرافیایی، مقایسۀ شهر مورد نظر با شهرهای بزرگ همان کشور، وضعیت استراتژیک، وضعیت اقتصادی، وضعیت آموزشی، کیفیت زندگی، سلامت، آلودگی، ترافیک و جرم و جنایت مورد بررسی قرار گرفت. در بعد شرایط اقتصادی بر رتبۀ اقتصادی شهرها در منطقه یا جهان و سرانۀ تولید ناخالص داخلی آن¬ها تمرکز گردید. در بعد متولیان شهر هوشمند، سیاست‌گذاران و مسئولین هوشمند¬سازی هر شهر در بخش عمومی، خصوصی و موسسات علمی و غیر علمی مورد توجه قرار گرفت. همچنین در بعد کانون توجه شهر هوشمند، پروژه¬های هر شهر در راستای تحقق هوشمندسازی آن شهر تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که تأکید سیاست¬های شهر هوشمند آمستردام، بارسلون و نیویورک به ترتیب بر توسعۀ پایدار محیطی، کارآفرینی و بهره¬مندی از اقتصاد نوآورانه است. از نقطه نظر تأکید سیاست¬های فناوری اطلاعات و ارتباطات، آمستردام بر کاهش دی اکسید کربن، بارسلون بر ایحاد سرمایۀ انسانی و نیویورک بر مشارکت عمومی متمرکز می¬باشد. به علاوه متولیان شهر هوشمند در هر دو شهر آمستردام و بارسلون بخش عمومی و خصوصی است، در حالیکه در شهر نیویورک سیاست‌گذار اصلی در امر هوشمند¬سازی دولت است. همچنین در آمستردام از عنوان شهر هوشمند برای محیط زیست¬گرایی، در بارسلون به عنوان یک تکنیک بازاریابی برای جذب کسب¬و¬کارهای بین¬المللی و سرمایه¬گذاری¬های خارجی و در نیویورک برای کسب مزایای اجتماعی جهت ارتقاء وضعیت اقتصادی استفاده شده است. سپس با مروری بر جایگاه و موقعیت کلان‌شهر مشهد، رویکرد و مولفه‌های مطالعه و تدوین سند راهبردی شهر هوشمند آن مورد بررسی قرار گرفته است.

کلمات کلیدی