فرایند تغییر شکل مومسان شدید (SPD)، در سالهای اخیر جهت تولید مواد با اندازه های بسیار ریز مورد توجه قرار گرفته است. در تحقیق حاضر ار فرایند آهنگری چند محوره (MAF) که از فرایندهای تغییر شکل مومسان شدید است، به منظور تولید مس خالص تجاری فوق ریزدانه استفاده شده است. این فرایند تا سیزده پاس ( برابر کرنش معادل 10.4) انجام شده است. مشاهدات ریزساختاری با استفاده از میکروسکوپ نوری، میکروسکوپ الکترونی روبشی گسیل میدانی و همچنین تکنیک پراش الکترونی برگشتی انجام شده است. بررسی های رفتار مکانیکی با استفاده از آزمون فشار صورت گرفت. مشاهدات ریزساختاری نشان دادند که مس تجاری تحت فرایند آهنگری چند محوره، فوق ریزدانه شده است. همچنین مشاهده شد که در پاس های انتهایی این فرایند، تبلور مجدد و بزرگ شدن بعضی از دانه ها اتفاق افتاده است. نتایج آزمون فشار نشان دادند که در پاسهای اولیه افزایش سریع در استحکام تسلیم مشاهده می شود. این افزایش استجکام تسلیم تا پاس هشتم ادامه دارد و سپس به تدریج تا پاس سیزده کاهش می یابد و نرم شدگی اتفاق می افتد. کاهش استحکام تسلیم به تبلور مجدد دینامیکی نسبت داده شد. در تحقیق حاضر همچنین از مدل سازی برای کرنش سختی و کرنش نرمی با بکارگیری ترکیب مدل Estrein=Mecking و Avrami استفاده شد که تطابق خوبی را با داده های تحقیق حاضر نشان داد.

کلمات کلیدی