به‌منظور مقایسه کشت بهاره و پاییزه بر عملکرد و کیفیت ریشه ارقام چغندرقند، آزمایشی به‌صورت کرتهای خرد شده (4x5) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد طی سال زراعی 6-1395 انجام شد. پلات های اصلی آزمایش شامل 5 تاریخ کشت (15 اردیبهشت؛ 31 خرداد؛ 20 شهریور؛ 5 مهر؛ 20 مهرماه) و پلات های فرعی شامل 4 رقم چغندرقند (فلورس؛ FlORES، جاکا؛ JACA، شکوفا؛ SHOKOFA (SBSI 034)، وایکو؛ VICO) بودند. آخرین تاریخ کشت پس از وقوع سرما کاملاً از بین رفت و حذف شد. نتایج نشان داد که تاریخ کشت بر تمام خصوصیات کیفی ریشه چغندرقند به استثنای عیار (درصد قند ناخالص) و مقدار ازت تأثیر معنی‏ داری داشت. به طوری که کشت پاییزه (05/07/1395) چغندرقند نسبت به سایر تاریخ های کشت به طور معنی‏ داری از بیشترین قند سفید (89/13%) و ضریب استحصال (99/81%)، و از کمترین قند ملاس (41/2%)، مقادیر سدیم (49/3 میلی اکی والان در 100 گرم خمیر) و پتاسیم (01/4 میلی اکی والان در 100 گرم خمیر) در ریشه برخوردار بود. کلیه پارامترهای کیفیت ریشه چغندرقند نیز تحت تأثیر معنی ‏دار ارقام مختلف چغندرقند قرار گرفت. به طوری که رقم فلورس (FlORES) به شکل معنی ‏داری از بیشترین عیار (26/17%)، قند سفید (27/13%)، ضریب استحصال (43/75%) و ساقه روی (35%)، و کمترین مقدار سدیم (71/5 میلی اکی والان در 100 گرم خمیر) در ریشه برخوردار بود و با رقم جاکا (JACA) در بیشتر صفات اختلاف معنی‏ دار نداشت، حتی رقم جاکا 21% ساقه روی کمتری را نشان داد. در مجموع با توجه به واکنش متقابل بین تاریخ کشت و ارقام چغندرقند بر کیفیت ریشه در این پژوهش، کشت پاییزه رقم جاکا در منطقه مشهد توصیه می شود.

کلمات کلیدی