در این پژوهش سعی بر آن است تا پدیدة زبانی باهم‌آیی در شش دفتر مثنوی مولانا بر اساس دسته‌بندی صفوی (1379،1382)، از این پدیدة زبانی تجزیه و تحلیل شوند. یافته‌های حاصل از انجام پژوهش نشان می‌دهد انواعی از باهم‌آیی‌ها در مثنوی وجود دارند که در دسته‌بندی صفوی نمی‌گنجند. این باهم‌آیی‌ها عبارتند از: باهم‌آیی‌های تلمیحی که خود بر دو نوع قرآنی و اساطیری هستند؛ باهم‌آیی‌های حجمی، وابستگی یکسویه، علّی، کارکردی، اصطلاحی و صفتی. علاوه بر این انواع باهم‌آیی‌ها، باهم‌آیی‌های دیگری در مثنوی یافت شدند که در دسته‌بندی صفوی قرار می‌گیرند. آن‌ها عبارتند از: حوزه‌ای و تداعی معنایی. بررسی‌های آماری نشان می‌دهد که در مثنوی باهم‌آیی‌های متداعی به طور معناداری بیشترین میزان بسامد را در مقایسه با دیگر انواع باهم‌آیی داشته‌اند. از میان باهم‌آیی‌های متداعی، تداعی معنایی به طور معنادار به میزان زیادتری نسبت به تداعی آوایی کاربرد داشته است. در تداعی معنایی، رابطة مفهومی متقابل نسبت به سایر روابط مفهومیِ هم‌معنایی، جزءواژگی و شمول معنایی بیشترین میزان فراوانی را داشته است. بسامد زیاد و معنادار رابطة مفهومی متقابل، می‌تواند بیانگر نوع تفکر مولانا نسبت به خلقت باشد که چون آدمی بخشی از طبیعت می‌باشد، لذا اصل تضاد بر او حاکم است.

کلمات کلیدی