در میان ترجمه‌های انگلیسی که از آثار مولانا منتشر شده است، هیچ یک به اندازه آثار کلمن بارکس، شاعر آمریکایی و استاد بازنشسته ادبیات در دانشگاه جورجیا نتوانسته توجه مخاطبان عام آمریکایی را به خود جلب کند. از طرف دیگر، از آنجا که تصویر ادبیات یک کشور از طریق ترجمه در یک زبان و فرهنگ دیگر بازتاب می‌یابد، مطالعه کیفیت ترجمه‌های ادبی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از این رو، پژوهش حاضر بر آن است تا از طریق بررسی مقابله‌ای بخش‌هایی از روایت بارکس از دفتر اول مثنوی راهبردهای ترجمه او را شناسایی کند و با توجه به دیدگاه نظری آندره لفور، یکی از نظریه پردازان مطالعات ترجمه بررسی کند که این راهبردها چگونه اشعار مولانا را در جامعه مقصد بازنمایی کرده‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهد که بارکس از راهبردهای روزآمدسازی، ساده‌سازی، مختصرسازی، متعارف‌سازی، آشکارسازی و حذف (فرهنگ‌زدایی و غیر دینی‌سازی) استفاده کرده است. ایدئولوژی بارکس که در راهبردهای ترجمه او به ویژه غیر دینی‌سازی نمود یافته است، در مواردی موجب حذف مضمون دینی و عرفانی اشعار شده و به کمرنگ شدن تصویر مولانا از لحاظ مذهبی انجامیده است. ایدئولوژی همچنین در مواردی بارکس را به سازگار کردن سپهر گفتمان مولانا با دنیای مخاطب آمریکایی رهنمون کرده است که این امر تصویر مولانا را به فرهنگ مادی و جسمانی جامعه آمریکایی متمایل ساخته است. بوطیقای غالب در ادبیات مقصد یعنی شعر آزاد معاصر آمریکایی نیز نقش مهمی در اتخاذ راهبردهایی داشته است که در نهایت به سبک ساده و لحن طبیعی اشعار منجر شده است.

کلمات کلیدی