زمینه و هدف: زنجبیل -زنجفیل- از زمان های قدیم در ایران، چین و هند به عنوان دارو و ادویه استفاده می شده است. در حال حاضر زنجبیل در بسیاری از مواد غذایی، نوشیدنی ها و مواد دارویی استفاده می شود. هدف از این مطالعه، ارزیابی فعالیت ضد باکتریایی و ضد-قارچی اسانس زنجبیل بر تعدادی از سویه های بیماری زا بود. هدف دیگر این پژوهش تعیین ترکیبات شیمیایی، فنل کل و فعالیت آنتی-اکسیدانی اسانس زنجبیل با 2 و 2 دی فنیل - 1- پیکریل هیدرازیل بود. روش بررسی: در این پژوهش تجربی، شناسایی ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس‌ زنجبیل و اندازه‌گیری کمی آن به کمک دستگاه‌های کروماتوگراف گازی و کروماتوگراف گازی متصل به طیف سنجی جرمی صورت پذیرفت. فعالیت ضد میکروبی با روش های مختلف کیفی و کمی -دیسک دیفیوژن آگار، حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل غلظت کشندگی- ارزیابی شد. فنل کل و فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس زنجبیل به روش رنگ سنجی سیور- دالی و کاهش ظرفیت رادیکالی تعیین شد. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 18 و آنالیز آماری یک طرفه و آزمون توکی آنالیز شد. یافته ها: بیشترین و کم ترین قطرهاله بازدارندگی در غلظت 100 میلی گرم بر میلی لیتر بر کاندیدا آلبیکنس و سالمونلا تیفی مشاهده شد. حداقل غلظت مهارکنندگی اسانس زنجبیل برای سویه های سودوموناس آئروژینوزا، سالمونلا تیفی، اشرشیا کلی، استافیلوکوکوس اورئوس، لیستریا اینوکوا، باسیلوس سرئوس، کاندیدا آلبیکنس و آسپرژیلوس نایجر به ترتیب برابر با 50، 50، 25، 25/6، 5/12، 5/12، 25/6 و 25/6 میلی گرم بر میلی لیتر بود. حداقل غلظت کشندگی اسانس، بالاتر از حداقل غلظت مهارکنندگی بود. Zingiberene با 48/29 % ترکیب اصلی اسانس زنجبیل بود. فعالیت آنتی اکسیدانی -IC50- و فنل کل اسانس زنجبیل به ترتیب 45/93 میکروگرم بر میلی-لیتر و 65/76 میلی گرم گالیک اسید بود. نتیجه گیری: اسانس زنجبیل بر باکتری های گرم مثبت نسبت به باکتری های گرم منفی موثرتر بود، آزمایش های بالینی برای پژوهش-های آینده پیشنهاد می گردد.

کلمات کلیدی