کی از ارکان اساسی پیشرفت هر سرزمینی بالأخص جوامع روستایی، توجه به الگوی توسعه ظرفیتی مناطق مرزی و نحوه مدیریت آن است که زمینه‌ساز تفکر توسعه از درون می‌باشد. پژوهش حاضر در پی شناسایی راهبردهای مناسب مدیریتی، جهت افزایش توسعه ظرفیتی در روستاهای مرزی شهرستان صالح‌آباد واقع در استان خراسان رضوی است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات به‌صورت کتابخانه‌ای و میدانی بوده است. جامعه آماری 243 نفر از خبرگان محلی (دهیاران، اعضای شوراهای اسلامی) در 81 روستای بالای 20 خانوار تکمیل می­باشد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از ماتریس‌های تحلیلی SWOT-QSPM صورت پذیرفت. واحد تحلیل خبرگان روستایی آشنا به محیط داخلی و خارجی (دهیاران/اعضای شوراهای اسلامی) در ارتباط با موضوع تحقیق بوده است. بر اساس یافته­ها 11 نقطه قوت و فرصت به‌عنوان مزیت و 20 نقطه‌ضعف و تهدید به‌عنوان محدودیت و تنگناهای پیش روی توسعه ظرفیتی در نواحی روستایی شهرستان صالح‌آباد شناسایی گردید. با توجه به امتیاز نهایی به‌دست‌آمده در ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (IFE) 19/2 و در ماتریس ارزیابی عوامل خارجی (EFE) 43/2، استراتژی‌های مطلوب توسعه ظرفیتی در روستاهای مرزی شهرستان صالح‌آباد از نوع استراتژی‌های «تدافعی» هستند. نتایج حاصل از تهیه ماتریس راهبردهای کمی استراتژیک نشان داد راهبرد «تلاش متولیان جهت ایجاد محیطی توانا ساز از طرق مختلف» به‌عنوان اولین و مهم‌ترین راهبرد با امتیاز 60/2 مطرح است. شایان توجه است که در ادبیات توسعه همواره، توسعه ظرفیتی همراه با توانمندسازی افراد و سازمان‌های پایه‌ای و محلی موردتوجه قرار می‌گیرد.

کلمات کلیدی