هر دو مسئله اشتغال زنان و پایداری خانواده از موضوعات با اهمیت و چالش برانگیز در جامعه شناسی است. بررسی این چالش ها در جامعه ما عمدتا متمرکز بر پیامدهای اشتغال زنان در خانواده است. با وجود تحقیقات فراوان، به دلیل تفاوت و تناقض در نتایج، بررسی پیامدهای اشتغال زنان بر خانواده همچنان از مسائل اجتماعی روز محسوب می گردد. هدف ما در این رساله تلاشی است برای پاسخ به این سوال که، رشد اشتغال زنان در عرصه عمومی چگونه و تا چه حد بر عملکرد و تعادل کنشگران در حوزه خصوصی خانواده و پایداری آن، تأثیرگذار است؟ این تحقیق با استفاده از روش شناسی ترکیبی و طرح همسوسازی داده ها، از دو روش کمی و کیفی همزمان بهره جسته است. در بخش کمی بر پایه روش علی-مقایسه ای و از طریق پرسشنامه محقق ساخته در یک نمونه 256 نفری شامل دو گروه از زنان متأهل شاغل و خانه‌دار شهر مشهد در سال 95 صورت گرفته است و در بخش کیفی با استفاده از نظریه زمینه ای و از طریق مصاحبه عمیق با 25 زن متاهل با گروه های شغلی مختلف، داده ها جمع آوری شده است برای تعیین ابعاد و مولفه های سازه پایداری خانواده از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است .در نمونه مورد بررسی سه نوع خانواده پایدار تمایز یافته بر حسب نوع نقش زن یا مرد، وجود داشته که رابطه بین اشتغال زنان در پایداری این سه شکل از خانواده مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج کمی حاکی از آن است که این رابطه در خانواده‌هایی با اقتدار مسلط زنانه و متعادل معنادار و در خانواده با اقتدار مسلط مردانه غیرقابل تعمیم به جامعه است. نکته مهم در یافته‌ها، سهم کم‌تر از ده درصدی اشتغال زنان بر پایداری خانواده است. تحلیل یافته‌های کیفی نشان داد تمایل زنان متاهل با وجود وظایف متعدد در خانواده، به اشتغال، در واقع تمایل آنان برای توانمندی و احساس مفید بودن است و انگیزه اقتصادی، عاملی است که ذیلِ عامل بنیادی تر، یعنی تمایل به توانمندی، جای می گیرد. همچنین، اشتغال با افزایش احساس رضایت از زندگی، با پایداری خانواده مرتبط بوده است. در تعیین سهم اشتغال در پایداری خانواده، یافته‌های کمی و کیفی همسویی را نشان می دهند. در تلفیق نتایج کمی و کیفی چند نکته مشخص گردید: (1) فراگیرترین نظریه برای بهره‌برداری در این عرصه، نظریه منابع است، (2) انگاره‌های ذهنی بازیگران اصلی در عرصه خانواده، خاصه زنان، در تأثیر مثبت یا منفی اشتغال بر پایداری خانواده نقش‌آفرین و تعیین کننده است، (3) خانواده ایرانی معاصر، در مسیر سازگار کردن اقتضائات سنتی خانواده قرار دارد و می‌توان از ظرفیت سازگاری یاد شده در مسیر پایداری خانواده با وجود اشتغال زنان بهره برد.

کلمات کلیدی