اندیشه‌های حاکم و عقاید آرمانی همواره مولد ایدئولوژی های خاص در جوامع هدف بوده است. تداوم این ایدئولوژی موجب تحرک و خصیصه جاری بودن را در آن می‌افزاید. این واژه در سه قرن اخیر، تحت نفوذ اندیشه‌های متفکران عصر خود، پویایی خاصی را در زیستگاه بشر ایجاد کرده است. جریان‌های ایدئولوژیک مبنایِ لیبرالیسم و مارکسیسم با وصف تقابل‌گرایی در خصوص مفهوم عدالت و آزادی‌های فردی، از زمره ایدئولوژی‌های دخیل بر سیاست‌های کلی جوامع بشری عموماً و سیاست جنایی خصوصاً بوده است. سیاست جنایی به مثابه یک فن و هنر مبارزه با پدیده مجرمانه در افغانستان نیز تحت نفوذ این دو ایدئولوژی قرار داشته است. این کشور، در زمان حکومت‌های داوود خان، ببرک کارمل، حفیظ امین و دکتر نجیب، بر اثر نفوذ جریان مارکسیستی از کانال کشورهایی چون شوروی سابق، چین و ایران دارای سیاست جنایی تقنینی خاص خود بود؛ اما نتوانست از قابلیت اعتبار برخوردار باشد. افغانستان از تجربه تام گرایی نیز به نصیب نماند؛ لذا نقطه اوج تام‌گرایی را در ظهور طالبان و قوانین متحجر گونه آن ظاهر شد و اکنون نیز کم‌ و بیش وجود دارد. ظهور ایدئولوژی طالبانیسم نتیجه ناکامی مجاهدین در گفتمان اسلام گرایی سیاسی بر سر قدرت و تقسیم آن بود. افغانستان از تأثیرات جریان لیبرالیسم غربی بر سیاست جنایی تقنینی خود نیز بی‌بهره نبود و در مدت حکومت امان اله خان،(1929- 1919)، دهه دموکراسی(1973- 1963) و آغاز حکومت انتقالی در سال 1382 به ریاست حامدکرزای، پایبندی تقنینی خود را نسبت به اصول جریان فوق نشان داد.

کلمات کلیدی