تحولات و پیشرفت­های صورت ‌گرفته در طی دهه­های اخیر روند وابستگی و پیوند روزافزون کشورها را به یکدیگر فراهم آورده است و در این بین مناطق مرزی را به کانون توجه مطالعات تبدیل کرده است. مطالعات مرزی در دوره حاضر بیشتر روی توسعه مناطق مرزی، سطح کنش­ها، نفوذپذیری مرزها، ساکنین مرزی و غیره همه به نوعی بر برجسته­تر شدن مطالعه مناطق مرزی تأکید کرده­اند. بررسی مطالعات صورت‌گرفته در این زمینه نشانگر وجود نوعی ابهام و عدم مفهوم­سازی درست از منطقه مرزی است. از سوی دیگر، در زمینه وسعت و پهنه­سازی منطقه­ای که به عنوان منطقه مرزی در نظر گرفته شود، کاری صورت نگرفته است. تحقیق حاضر با هدف مفهوم­سازی و تبیین مولفه­های شکل دهنده منطقه مرزی با روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از داده­های کتابخانه­ای و پرسش­نامه­­ای به انجام رسیده است. نتایج حاصل از تحقیق حاضر نشان­دهنده آن است که مفهوم منطقه مرزی فضای جغرافیایی بلافصل خطوط مرزی با وسعت­های متفاوت که تحت تأثیر مستقیم مرزها قرار می­گیرند، می­باشد. برای تفسیر از تحلیل محتوا و تحلیل سلسله‌مراتبی(ANP)، استفاده شده است. نتایج اولویت‌بندی نیز نشان می‌دهد که دارا بودن پیوند طبیعی با فراسوی مرز، سرمایه‌گذاری پایین در منطقه(به دلایل امنیتی و غیره)، دارا بودن پیوند قومیتی با فراسوی مرز، تأثیرپذیری از سیاست ارتباطی نسبت به کشور هم مرز، دارای پیوندهای تاریخی با فراسوی مرز، آمیختگی زندگی بازیگران با مرز، منطقه­ای با وسعت توافق‌شده و در آخر قرارگیری در خط مقدم حمله و جنگ، موثر مولفه­های شکل­­دهی منطقه مرزی انتخاب شدند

کلمات کلیدی