این مطالعه به دنبال آن‏است تا تصویری کامل از فعالیت پنج‏دوره شورای اسلامی شهرمشهد درخصوص«شهر و معلولان درشهرمشهد» ارائه کند. شیوه مطالعه توصیفی-تحلیلی و بهره‏گیری از روشهای کمی-کیفی‏است. درگام اول بامطالعه منابع داخلی و لاتین، جهت‌گیری‌های کلی برنامه‏ریزی‏ها، در راستای حضور معلولان در فضای‏شهر مشخص شد. درادامه سعی گردید درقالب تکنیکهای تحلیل فضایی، الگوی‏پراکنش معلولان در شهرمشهد مورد سنجش قرارگیرد. نتایج، بیانگر الگوی خوشه‌ای در ‏استقرار توانیابان در شهر و ضرورت توجه به این الگو در برنامه‏ریزیهارا مطرح ساخت. سپس با مراجعه به آرشیو مصوبات ‏شورا(شامل4530مصوبه‏وبررسی‏یکایک‏آنها)، اقدام به شناسایی مصوبات مرتبط با معلولان، شامل89مصوبه(1.96%کل مصوبات و میانگین۱۸مصوبه برای هردوره) و ذخیره‏سازی آنها در فایلی اکسل گردید. بااستفاده از روشهای آمار توصیفی، دسته‏بندی از داده‏ها انجام شد. در ادامه، بهره‏گیری از روش تحلیل‏محتوا(درقالب کدگذاری باز،محوری و انتخابی)، رویکردهای حاکم بر برنامه‏ریزی هر دوره و نهایتاً کل‏دوره درخصوص ارتقای فضای‏شهر برای توانیابان را روشن‏ساخت. نتایج در کدگذاری‏باز؛ شناسایی۱۲موضوع کلیدی، درکدگذاری‏محوری؛ چهارمحورمهم و در کدگذاری ‏انتخابی؛ سه مقوله مرکزی:1)حضورپذیری2)توجه به نیازهای اولیه و3)توجه به ارتقای جایگاه اجتماعی، سلامت و بهداشت توانیابان، بود. تفسیر اطلاعات، حاکی از تغییر در رویکردهای هر دوره شورا، در موضوعات گوناگون بود. نتایج بیانگر فقدان رویکرد منسجم و هماهنگ در ادوار مورد نظر در مواجهه با معلولان درفضای‏شهرمشهد است. ازدیگرسو؛ محور رویکردها، عمدتاً حمایتی(تکیه بر وابستگی فردتوانیاب به دیگران در فضا)؛ بجای مناسب‏سازی(تکیه بر بهبود وضعیت فضای‏شهر جهت حضور قائم به ذات و مستقل فرد توانیاب)‏است. در همین راستا پیشنهادهایی در قالب سه دوره زمانی کوتاه، میان و بلند مدت ارائه شده‏است.

کلمات کلیدی