این مطالعه به منظور بررسی اثرات فرآوری دانه خلر با روش‌های مختلف حرارتی بر ترکیب شیمیایی، فرآسنجه‌های تولید گاز و قابلیت هضم شکمبه‌ای و روده‌ای در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل 1) دانه خلر فرآوری نشده (شاهد)، 2) اتوکلاو شده در دمای 110 درجه سانتی‌گراد، 3) تونل حرارتی گذاری شده در دمای 120 درجه سانتی‌گراد، 4) تونل حرارتی گذاری شده در دمای 200 درجه سانتی‌گراد ، 5) آون گذاری در دمای 110 درجه سانتی‌گراد، 6) اکسترود شده در دمای 110 درجه سانتی‌گراد و 7) برشته شده در دمای 180 درجه بودند. نتایج نشان داد که ماده خشک، خاکستر، پروتئین خام، انرژی خام، چربی خام، کلسیم و فسفر تحت تأثیر روش‌های مختلف فرآوری قرار نگرفت (05/0>P). اما مقدار ADF و NDF با روش‌های فرآوری حرارتی به طور معنی‌داری کمتر از شاهد بود (05/0>P). اتوکلاو کردن، اکسترود کردن، برشته کردن و تونل حرارتی گذاری در هر دو دمای 120 و 200 درجه سانتیگراد سبب کاهش غلظت تانن و کل ترکیبات فنلی در دانه خلر گردید (05/0>P). فرآیندهای اکسترود کردن در 110 درجه سانتیگراد، اتوکلاو کردن در 120 درجه سانتیگراد و برشته کردن منجر به کاهش میزان تولید گاز در ساعات اولیه انکوباسیون و کاهش هضم پروتئین دانه خلر در شکمبه شدند، اما افزایش نرخ و میزان تولید گاز در ساعات پایان انکوباسیون و افزایش قابلیت هضم روده‌ای و کل دستگاه گوارش برای پروتئین خام اتفاق افتاد (05/0>P) که نشان دهنده تغییر مکان هضم پروتئین از شکمبه به سمت روده باریک بود. در عمل آوری درون تونل حرارتی با دمای 200 درجه سانتی‌گراد به دلیل دناتوره شدن شدید پروتئین یا تشکیل کمپلکس پروتئین-کربوهیدرات، قابلیت هضم ماده خشک و پروتئین خام دانه خلر در شکمبه و روده کاهش یافت.

Keywords