ازجمله موضوعات مغفول در زمینه تحریفات واقعه کربلا، تأثیر عناصر بصری در تداوم و تقویت این جریان است. این تحریفات که در گزارش­های روضه­الشهدا، متأثر از آثار پیشین، تا حد بارزی به‌صورت تجمیع شده بروز یافت، در دوره قاجار با ورود چاپ سنگی و سهولت در انتشار کتاب، در دیوا­ن­های مراثی به‌صورت گسترده ادامه یافت. در این میان یکی از قابلیت­های چاپ سنگی، بهره­گیری از تصویرسازی­های درونِ متن و مرتبط با وقایع (ترجمه گفتمان مکتوب به گفتمان بصری) بود. هدف از پژوهش حاضر با تکیه‌بر روش توصیفی-تحلیلی پاسخ به این پرسش است که تصویرسازی­های میرزا علی­قلی خویی از مجلس محاربه قاسم بن الحسن(ع) با فرزندان اَزرَق شامی، در طوفان­البکاء، ماتمکده و اسرارالشهاده، به‌مثابه گفتمانی بصری از چه پیشامتن­های متأثر و تا چه میزان در تداوم و تقویت این گزارش تحریف­آمیز نقش داشته است؟ یافته­ها حاکی از آن می­باشد که تصاویر (متن) ضمن تأثیر از پیشامتن­های موجود و اختصاصاً روضه­الشهدا، به گسترش این گزارش تحریف­آمیز پرداخته است، به­طوری­که این جریان را می­توان متأثر از هنجارها و باورهای جامعه و اختیارات هنری، جهت خلق سیمایی حماسی از قاسم(ع) و نیز نمایش قدرت تصویرسازی در تقابل نسبی با سایر گونه­های مراسم یادبود کربلا دانست. واژگان کلیدی: قاسم بن الحسن(ع)، گفتمان بصری، قرائت‌های تحریفی، تصویرسازی، چاپ سنگی، میرزا علی­قلی خویی.

کلمات کلیدی