یکی از معضلات اساسی در مناطق خشک و نیمه خشک ایران که بخش گسترده‌ای از کشور را تشکیل می‌دهند، کمبود آب است. با توجه به اهمیت کشاورزی در شرق کشور از جمله استان خراسان رضوی، برای رفع کمبود آب و تامین آب مورد نیاز کشاورزی از فاضلاب تصفیه‌شده شهری استفاده می‌شود. به منظور تصفیه فاضلاب از دو روش اصلی لجن فعال متعارف (CAS) و هوادهی گسترده (EAAS) استفاده می‌شود. هدف پژوهش حاضر، بررسی کارایی روش تصفیه لجن فعال هوادهی گسترده به صورت ماهانه با توجه به تغییرات متغیرهای اقلیمی دما و بارش می‌باشد. بدین منظور از داده‌های روزانه ورودی و خروجی به سیستم تصفیه‌خانه فاضلاب شهر تربت‌حیدریه در بازه یکساله (سال 1400) بر اساس پارامترهای BOD5،COD ،TSS و pH که پارامترهای اصلی و تعیین کننده در قابلیت بازمصرفی پساب تصفیه شده می‌باشند، استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که راندمان حذف پارامترهای BOD5،COD وTSS در این تصفیه‌خانه به ترتیب 89.5، 87.2 و 89.0 درصد بوده و میانگین غلظت پارامترهای مذکور در پساب خروجی، به ترتیب 28.7، 56.0 و 29.7 میلی‌‌گرم بر لیتر می‌باشد. لازم به ذکر است میانگین اسیدی یا قلیایی بودن پساب، مقدار 7.7 در تصفیه‌خانه بوده است. همچنین نتایج نشان داد که تغییرات مقدار بارش تاثیر قابل توجهی بر تغییرات مقدار غلظت فاضلاب ورودی به تصفیه خانه نداشته است. در مقابل، تاثیر تغییر دما بر غلظت آلاینده‌ها کاملا محسوس است به‌طوری که در ماه‌های سرد سال ( فصل زمستان) پارامتر دما برروی هوادهی و فعالیت باکتری‌های اثرگذار بوده و باعث کاهش کاکرد تصفیه خانه و افزایش غلظت پارامترها در پساب تصفیه شده خروجی شده است. ارزیابی غلظت پارامترها در پساب خروجی نیز نشان داد که روش تصفیه فاضلاب در این تصفیه‌خانه براساس استانداردهای محیط زیست ایران مناسب بوده و برای استفاده مجدد در کشاورزی و آبیاری مطلوب می‌باشد، اما برای تخلیه به آبهای سطحی، این روش تصفیه نامناسب و نیاز به فرآیندهای بیشتر و دقیقتر در این تصفیه‌خانه با توجه به شرایط اقلیمی می‌باشد.

کلمات کلیدی