چکیده هدف: سکونتگاههای غیررسمی، چالشی اساسی در شهرهای در حال گذار هستند که با کمبود زیرساختها و خدمات شهر ی، شرایط نامناسبی را برای ساکنین خود رقم میزنند. هدف از این پژوهش شناخت الگوی مناسب توانمندساز ی سکونتگاههای غیررسمی شهر هرات بود. پیشینه: تحقیقات پیشین، توانمندساز ی را عامل توسعه درونزا در سکونتگاههای غیررسمی دانسته اند، اما نگرش آمرانه و عدم وجود مدیریت جامع، از جمله عوامل عدم موفقیت طرحهای توانمندساز ی در گذشته بوده اند. روش: این پژوهش با استفاده از روش کیفی انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه عمیق و نمیه ساختارمند بوده و برای تحلیل اطلاعات مستخرج، از فن تحلیل محتوای کیفی با نرم افزار مکس کیودا، استفاده شده است. مصاحبه های نیمه ساختارمند با کارشناسان، مدیران و کارکنان نهادهای دولتی و بینالمللی که در حوزه مدیریت شهر ی فعالیت میکنند، منبع اصلی دادههای این پژوهش بودهاند. برای تجزیه و تحلیل دادهها، از روش کدگذار ی باز، محور ی و انتخابی بهره گرفته شده است. یافته ها: تحلیل دادهها منجر به استخراج ۱۹۸ کد باز و ۶۹ کد مفهومی شد که در ۱۱ مقوله فرعی و ۲ مقوله اصلی تقسیم بندی شدند. حوزه سیاستگذار ی به عنوان یکی از مقوله های اصلی شامل مقوله های فرعی پنجگانه، (تدوین قوانین و دستورالعملها)، (رسمی ساز ی اقامت و امنیت سکونت)، (برنامه ریز ی یکپارچه)، (هماهنگی و بسیج نهادهای غیردولتی) و (ایجاد ساز و کار به منظور هماهنگی نهادهای مربوط)، میباشد. حوزه اجرائی به عنوان مقوله اصلی دوم نیز شامل مقوله های فرعی ششگانه، (نهادی و مدیریتی)، (اجتماعی-فرهنگی و حقوقی)، (توسعه فیزیکی)، (ارائه خدمات اساسی)، (توانمندساز ی ساکنان) و (اشتغال و تقویت اقتصاد محلی) میگر دد. نتیجه گیری: توانمندساز ی سکونتگاههای غیررسمی شهر هرات، تابع الگویی است که همزمان به دو حوزه سیاستگذاری و اجرائی توجه داشته و در هر یک از حوزه های یاددشده ابعاد متعددی را احتوا میکند. این الگو محصول تجربیات و نظریات کارشناسان و متخصصان در حوزه مدیریت شهری بوده و میتواند به عنوان یک مدل کاربردی در راستای توانمندسازی سکونتگاههای غیررسمی تمام شهر های افغانستان مورد استفاده قرار گیرد

کلمات کلیدی