این آزمایش به‌منظور بررسی تاثیر تغذیه پنبه‌دانه فرآوری شده برpH ، نیتروژن آمونیاکی، پروتوزوآ و اسیدهای چرب فرار مایع شکمبه، فعالیت آنزیم کربوکسی متیل سلولاز و میکروکریستالین سلولاز، مشتقات پورینی ادرار در بره‌های پرواری انجام شد. تعداد 40 راس بره نر افشاری (4-6ماهه) با میانگین وزن 4±6/27 کیلوگرم در قالب یک طرح کاملأ تصادفی به چهار تیمارآزمایشی با 10 تکرار به‌مدت 84 روز مورد استفاده قرارگرفت. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) جیره حاوی پنبه‌دانه‌کامل 2) جیره حاوی پنبه‌دانه آسیاب‌شده 3) جیره حاوی پنبه‌دانه میکرونیزه شده و 4) جیره حاوی پنبه‌دانه شسته‌شده با هیدروکسیدسدیم بودند. نمونه‌گیری از مایع شکمبه در هفته آخر دوره‌آزمایشی انجام شد. جهت تخمین پروتئین میکروبی، جمع‌آوری ادرار به‌مدت 5 روز انجام‌گرفت. نتایج آزمایش نشان‌داد که فرآوری پنبه‌دانه بر میزان فعالیت پروتوزوآ تاثیر معنی‌دار نداشت. اما فرآوری پنبه‌دانه بر روی مقدار pH و ازت آمونیاکی شکمبه دارای تفاوت معنی‌دار بود (05/0>P). فرآوری پنبه‌دانه تاثیر معنی‌داری بر روی اسیداستیک و اسید پروپیونیک داشت. فعالیت بخش خارج‌سلولی کربوکسی‌متیل-سلولز در بین تیمارها تفاوت معنی‌داری مشاهده‌نشد. تفاوت معنی‌داری در میزان فعالیت میکروکریستالین سلولاز و کربوکسی متیل سلولاز در تمام بخش‌ها بین تیمار شاهد و سایر تیمار‌ها مشاهده نشد. با فرآوری پنبه‌دانه اختلاف معنی‌داری در میزان مشتقات پورینی جذب شده، دفع شده جذب شده، تولید پروتئین میکروبی در شکمبه و نیتروژن میکروبی تولید شده در بین تیمارهای مختلف مشاهده نشد. این یافته‌ها نشان می‌دهد که فرآوری پنبه‌دانه به‌صورت میکرونیزه ویا افزودن هیدروکسیدسدیم موجب افزایش رشد روزانه، اسید پروپیونیک شکمبه، کل اسیدهای‌چرب‌فرار و کاهش آمونیاک شد و می‌توان در جیره بره‌های پرواری پیشنهاد داد.

Keywords