گل‌کبود یا برازمبل (Perovskia abrotanoides Karel)، از تیره‌ی نعناعیان (Lamiaceae)، گیاهی دارویی و زینتی است که در صنایع غذایی، داروسازی، آرایشی و بهداشتی کاربرد گسترده‌ای دارد. نمونه‌های این گیاه از چهار منطقه مختلف شامل گلمکان (خراسان رضوی)، چمن‌بید (خراسان شمالی)، میامی (سمنان) و تیل‌آباد (گلستان) جمع‌آوری شده و برای هر نمونه کد هرباریومی از دانشگاه فردوسی مشهد دریافت گردید: چمن‌بید (FUMH9921)، گلمکان (FUMH9922)، میامی (FUMH9923) و تیل‌آباد (FUMH9924). در این پژوهش، صفات مورفوفیزیولوژیک شامل طول ریشه، وزن تر و خشک ریشه، قطر ریشه و سطح ریشه، همچنین صفات فیزیولوژیکی نظیر میزان کربوهیدرات، نشت الکترولیت و پرولین مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در بهار و تابستان سال ۱۴۰۲ اجرا شد. تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار JMP 8 و مقایسه میانگین‌ها با آزمون توکی انجام شد. همچنین نمودارها با نرم‌افزار Excel ترسیم گردیدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تأثیر منطقه بر برخی صفات ریشه نظیر طول، قطر، وزن تر و خشک معنادار نبود. با این حال، اختلافاتی در سطح ریشه مشاهده شد؛ به‌گونه‌ای که کمترین سطح ریشه در چمن‌بید (۳٫۴۳ سانتی‌متر مربع) و گلمکان (۳٫۳۸ سانتی‌متر مربع) و بیشترین آن در مراوه‌تپه (۴٫۶ سانتی‌متر مربع) ثبت شد. بیشترین میزان کربوهیدرات در گلمکان (۰٫۴۳۲ میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) و کمترین آن در میامی (۰٫۳۴۴ میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) مشاهده گردید. بیشترین نشت الکترولیت برگ در چمن‌بید (۱۸٫۲۳ درصد) و کمترین آن در گلمکان (۱۴٫۱۸ درصد) ثبت شد. همچنین بیشترین محتوای پرولین در منطقه میامی (۰٫۲۷۹ میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) و کمترین آن در تیل‌آباد مشاهده شد.

کلمات کلیدی