هدف: این مطالعه با هدف ارائه مروری جامع بر ادبیات رهبری متناقض‌نما و استخراج مولفه‌های کلیدی این حوزه انجام شده است تا درک منسجمی از وضعیت موجود دانش در این زمینه و شناسایی شکاف‌های تحقیقاتی فراهم کند. روش‌شناسی: این تحقیق با استفاده از روش مرور نظام‌مند ادبیات انجام شد. جستجوی اولیه در پایگاه‌های اطلاعاتی معتبر شامل Web of Science، Scopus، Google Scholar، SID، Magiran و Noormags در بازه زمانی 2015 تا 2025 صورت گرفت. پس از اعمال معیارهای ورود و خروج، 45 مطالعه شامل 28 مطالعه خارجی و 17 مطالعه داخلی برای بررسی نهایی انتخاب شدند. تحلیل داده‌ها بر اساس روش تحلیل محتوای کیفی انجام گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که علاقه تحقیقاتی به رهبری متناقض‌نما در سال‌های اخیر رو به افزایش بوده است. مولفه “افزایش خلاقیت” با 68.9% بیشترین تأکید را داشت. ایجاد ایمنی روانی (22 مطالعه) مهم‌ترین مکانیزم تأثیرگذاری و فرهنگ سازمانی (14 مطالعه) مهم‌ترین عامل تعدیل‌کننده شناسایی شدند. صنعت فناوری با 12 مطالعه بیشترین کاربرد را داشت. نتیجه‌گیری: رهبری متناقض‌نما به عنوان رویکردی نوین و مؤثر در مدیریت پیچیدگی‌های سازمانی مدرن، تأثیرات مثبت قابل توجهی بر خلاقیت، نوآوری و عملکرد سازمانی دارد. پیاده‌سازی موفق آن نیازمند درک عمیق از زمینه‌های فرهنگی، توسعه مهارت‌های مناسب و ایجاد سیستم‌های حمایتی مؤثر است.

کلمات کلیدی