هدف از این آزمایش بررسی اثر والد نر، تولید و صفات تولید مثلی شکم اول، و همچنین سال حذف گاو از گله، بر طول عمر اقتصادی گاوهای هلشتاین ایرانی بود. بر این اساس، در این آزمایش از داده های هفت گله شیری اطراف مشهد در فاصله سالهای 1374 تا 1385 استفاده شد. طول عمر اقتصادی گاوها به عنوان روزهای بین اولین زایش تا مرگ یا حذف گاو از گله در نظر گرفته شد. متغیر مورد نظر در این آزمایش طول عمر اقتصادی گاوها بود. مدل آزمایش شامل اثر گله، والد نر، تولید شیر، و صفات باروری در اولین زایش و همچنین سال حذف از گله بود. به دلیل اینکه تعداد والد نر استفاده شده در گله های مورد مطالعه در خلال سالهای اخیر خیلی زیاد بود، والد های نر به سه گروه والدهای نر کانادایی، آمریکایی و ایرانی تقسیم بندی شدند. داده های آزمایش با استفاده از مدلهای خطی (GLM) آنالیز شدند. نتایج حاصله نشان داد که متوسط طول عمر اقتصادی گاوها (LPL) 03/0 ±52/3 سال بود. نتایج حاصله همچنین نشان داد که اثر گله معنی دار بوده (P<0.01) و گله ها مورد استفاده در این آزمایش، راه کارهای متفاوتی در این زمینه داشته اند. نتایج این آزمایش همچنین نشان داد که میزان LPL در سالهای اخیر کاهش یافته است (P<0.01). والد نر تاثیر معنی داری بر LPL داشته (P<0.01) ودر بین گروههای متفاوت بررسی شده دراین آزمایش، اسپرمهای کانادایی بیشترین LPL را داشتند و پس از آنها اسپرمهای آمریکایی و ایرانی قرار داشتند. احتمالا تمایل بیشتر دامداران در حفظ دختران اسپرمهای خارجی نسبت به اسپرمهای ایرانی سبب چنین تفاوتی شده است. مقدار LPL تحت تاثیر شیر تولیدی دامها نیز قرار گرفت (P<0.01) و در گاوهای پر تولید کمتر از گاوهای متوسط تولید بود. همچنین LPL در گاوهایی که زایمان طبیعی داشتند بیشتر از گاوهایی بود که سخت زایی یا مرده زایی را در اولین زایش خود تجربه کرده بودند، بود (P<0.01). سن اولین زایش نیز تاثیر معنی داری بر LPL داشت (P=0.03) و بیشترین مقدار LPL مربوط به گاوهایی بود که در سن 23 ماهگی برای اولین بار گوساله زایی داشتند. نتایج این آزمایش نشان داد که علاوه بر والد نر و گله، برخی از فراسنجه های تولیدی و تولید مثلی گله بر روی LPL تاثیر دارند. کلمات کلیدی: گاوهای شیری، طول عمر اقتصادی، قدرت زنده ماندن

Keywords