یکی از مهمترین عوامل موثر در ساخت ساختمانهای بلندمرتبه، وضعیت لرزه خیزی منطقه و بررسی توانایی سازه در مقابله با این پدیده طبیعی میباشد. در این مقاله، هدف اصلی آن است که با توجه به وضعیت گسلهای موجود در شهر مشهد، سوابق لرزه خیزی منطقه و همچنین وضعیت موجود ساختمانهای بلند مرتبه احداث شده، سازه های موجود بر اساس یک شاخص موثر به نام پتانسیل مکانی تخریب رتبه بندی گردند. در این راستا ابتدا لایه های اطلاعات مکانی مورد نیاز در محیط GIS آماده سازی شده و سپس بر مبنای همبستگی مکانی سه بعدی عوامل و توزیع مکانی ساختمانهای موجود، شاخص مذکور محاسبه می گردد. بر اساس نتایج به دست آمده، اطراف شهر مشهد در محور شمال وشرق یعنی حد فاصل میدان غدیر تا امام حسین (ع) و از آنجا تا تقاطع قائم توسعه فیزیکی شهر و انبوه ساخت وسازها به صورت افسار گسیخته ای بدون توجه به مطالعات لرزه شناسی انجام شده است. علاوه بر این، از سمت ارتفاعات جنوبی شهر نیز پیشروی های گسترده ای صورت گرفته، تا آنجا که ساختمان های بلند مرتبه سر ازدل کو هها درآورده و به نظر میرسد که وضعیت مناطق مذکور از نظر نزدیکی به گسلها و سوابق لرزه خیزی مد نظر قرار نگرفته است. از سمت غرب به لطف رشته کوه های شمال ایران که به قسمت زشک رسیده، امکان توسعه شهری محدود بوده است. در نهایت، با استفاده از شاخص مکانی تخریب اختصاص داده شده به مکانها و الگوریتم منطقه بندی ورونوی ساختمانهای بلند مرتبه موجود در مشهد به مناطقی طبقه بندی شدند.

Keywords