گوسفند و بز از جمله اولین علفخوارانی هستند که در فلات ایران اهلی شدهاند. هنوز علاوه بر نژادهای متعدد اهلی اجداد شاخص این دامها در ایران زیست میکنند. بیشتر از 50 % واحد دامی کشور و 5.81 % جمعیت گوسفند و بز دنیا متعلق به گوسفند و بز ایران است. بر خلاف رشد نسبی جمعیت گوسفند و بویژه بز دنیا در دهه اخیر جمعیت این نشخوارکنندگان گوچک در ایران رو به کاهش است. رشد جمعیت گوسفند و بز دنیا در دهه 2006 - 2016 به ترتیب 0.68 %+ و 1.62 % + بوده است. همین ضرایب برای گوسفند و بز ایران در فاصله زماتی 1386 - 1396 معادل 1.85 % - و 2.84 %- می باشد. این کاهشهای معنیدار در بخش گوسفند و بز کشور در حالی است که در همین فاصله زمانی جمعیت گاو کشور با ضریب 2.05 % + بیشتر از میانگین جهانی ) 0.67 % +( رشد داشته است. کاهش جمعیت گوسفند و بز و به تبع آن کاهش تولید گوشت قرمز کشور میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. عدم حمایتهای یارانهای دولت، تخریب مراتع، افزایش قیمت نهادههای مورد نیاز بهویژه مواد خوراکی، خرده پا بودن بهره برداران و کم بازده بودن دامهای پرورشی را میتوان بهعنوان دلایل عمده کم شدن جمعیت گوسفند و بز کشور بیان کرد. برای بهبود این بخش ضرورت دارد برنامهریزی و ساماندهی بخش پرورش گوسفند و بز کشور مورد تجدید نظر قرار گیرد و به موضوعاتی چون اختصاص یارانههای موثر، تامین پایدار نهاده های مورد نیاز چون اقلام خوراکی، دارویی، لوازم و تجهیزات، ارایه تسهیلات بانکی ارزان قیمت، بهبود ژنتیکی، افزایش توان تولید مثلی، بهبود مدیریتهای پرورشی و انتقال دانش و فنآوریهای بهینه توجه در خور شود.

Keywords