یکی از اهداف مهم نظام آموزش عالی تربیت نیروهای متخصص به منظور تأمین نیازهای جامعه است. انتخاب رشتۀ آگاهانه دانشجویان در رسیدن به این هدف مؤثر می‌باشد و لازمۀ ایجاد انگیزه، نگرش مثبت دانشجویان نسبت به رشتۀ تحصیلی و آیندۀ شغلی‌شان است. هدف پژوهش تلفیقی (کمّی-کیفی) حاضر بررسی انواع انگیزش و نگرش دانشجویان رشتۀ زبان و ادبیات فارسی نسبت به رشتۀ تحصیلی و آیندۀ شغلی‌شان است. بدین‌منظور 200 دانشجو در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دانشجویان رشتۀ زبان و ادبیات فارسی به پرسشنامۀ نگرش به رشتۀ تحصیلی و آیندۀ شغلی و سه سؤال کیفی مزایا و موانع رشتۀ زبان و ادبیات فارسی و میزان رضایت از روش تدریس مدرسان در این رشته پاسخ دادند. نتایج حاصل از تحلیل داده‌ها و تطبیق آن با ابعاد پیوستار دوگانۀ انگیزش نشان داد که نگرش دانشجویان نسبت به رشتۀ تحصیلی و آیندۀ شغلی خود به طور کلی متوسط است، اما تفاوت معناداری میان نوع نگرش دانشجویان در مقاطع گوناگون تحصیلی وجود دارد؛ به صورتی که دانشجویان مقطع کارشناسی نگرش مثبت‌تری نسبت به دانشجویان مقطع دکتری دارند. به نظر می‌رسد این نوع از نگرش موجب بروز ‌انگیزش منفعل در دانشجویان برای پیشرفت شده و اگر اقدامات لازم برای اصلاح نگرش آنان انجام نشود، ممکن است نوع انگیزۀ آنان به بی‌انگیزگی فعال و یا منفعل تغییر وضعیت دهد. به همین منظور نگارندگان پیشنهادهایی مانند تغییر در برنامۀ درسی و افزودن واحدهای عملی و کاربردی، بهره‌گیری از روش‌های تدریس نوین و کارآمد، برگزاری کارگاه‌های کارآفرینی و در نهایت تقویت مهارت‌های پژوهشی دانشجویان را برای بهبود این وضعیت ارائه نمودند.

کلمات کلیدی