گیاه خارمریم L.) Silybum marianum) به دلیل داشتن ویژگی‌های فیتوشیمیایی از فعالیت‌های بیولوژیک موثر شامل فعالیت‌های آنتی‌اکسیدانی و ضد سرطان برخوردار است و از این رو از دیرباز به عنوان یک گیاه دارویی با ارزش مورد توجه بوده است. مطالعه حاضر به منظور بررسی تاثیر محرک‌های زیستی شامل باکتری (Pseudomonas putida)، مخمر (Yarrowia lipolytica)، قارچ (Aspergillus niger) و الیسیتورAgNO3 بر محتوای ترکیبات فنلی، سیلیمارین و پتانسیل آنتیاکسیدانی در بذر و بخش هوایی گیاه در مراحل رشد رویشی و زایشی به صورت آزمایش‌های جداگانه در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده علوم دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که محتوای فنل موجود در بذر تحت تاثیر محرک‌های زیستی و غیر زیستی بیشتر از بخش هوایی در هر دو مرحله‌‌ی رشد رویشی و زایشی بود، این در حالی است که کمترین میزان IC50 در تمامی تیمارهای مورد بررسی به بذر اختصاص داشت. در این بررسی محتوای فلاونوئید کل با گذر از مرحله رویشی به زایشی و سپس تولید بذر کاهش یافت که احتمالا به افزایش تمایز سلولی در طول دوره تکمیل رشد، حفاظت در برابر حمله آفات، تجزیه و کاهش فعالیت آنزیمهای مسیر بیوسنتزی مربوط می‌شود. اگرچه AgNO3 درصد سلیمارین را در مراحل رشد رویشی (96/9 درصد) و زایشی (64/6 درصد) نسبت به شاهد افزایش داد ولی در مرحله تولید بذر، تلقیح باکتری بیشترین تاثیر را در بهبود محتوای سیلیمارین داشت و مقدار سیلیمارین بذر را نسبت به شاهد به میزان 33 درصد افزایش داد.

Keywords