خواص فیزیکی و اصطکاکی غلات برای طراحی تأسیسات ذخیره‌سازی، جابجایی و فرآوری محصولات کشاورزی ضروری است. در این تحقیق خواص فیزیکی و اصطکاکی موثر در فرآوری برنج (شلتوک، برنج قهوه‌ای و برنج سفید) به عنوان تابعی از دو رقم دم سیاه و فجر ، سه سطح رطوبت (15، 18 و 23 درصد) و در چهار سطح تماس شامل نمد، برزنت، پلی‌اتیلن و استیل اندازه‌گیری شد. ابتدا، خواص فیزیکی شلتوک، برنج قهوه‌ای و برنج سفید در دو مقوله خواص هندسی و ثقلی مطالعه شد، خواص هندسی شامل طول، عرض و ضخامت ، با استفاده از پردازش تصویر اندازه گیری شد. سپس خواص اصطکاکی شامل ضریب اصطکاک ایستایی، دینامیکی و زاویه استقرار ایستایی و دینامیکی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تمامی پارامترهای هندسی مورد مطالعه برای هر دو واریته مورد مطالعه با افزایش رطوبت افزایش یافتند. نتایج حاصل از تغییرات مقادیر میانگین خواص ثقلی با رطوبت، افزایش خطی وزن هزار دانه را با رطوبت نشان می‌دهد.با افزایش رطوبت از 15 تا 23 درصد، ضرایب اصطکاک ، زاویه استقرار ایستایی و زاویه استقرار دینامیکی، شلتوک، برنج قهوه‌ای و برنج سفید افزایش یافت. نتایج نشان داد، زاویه استقرار ایستایی برای رقم دم سیاه، شلتوک از 3/21 تا 88/26، برنج قهوه‌ای از 12/19 تا 01/24 و برنج سفید از 34/15 تا 19/21 و برای رقم فجر، شلتوک از 99/25 تا 03/31، برنج قهوه‌ای از 88/23 تا 59/26و برای برنج سفید از 67/19 تا 38/24 است. در نتیجه با افزایش سطح رطوبت خواص اصطکاکی در هر دو رقم برای هر سه نوع شامل شلتوک، برنج قهوه‌ای و برنج سفید افزایش یافتند. هم چنین نتایج نشان داد بیشترین ضریب اصطکاک روی سطح نمد با رطوبت %23 وکم ترین میزان ضریب اصطکاک مربوط به سطح تماس استیل با رطوبت 15 درصد است.

کلمات کلیدی